عزت نفس در رابطه سالم بسیار مهم است. مردم اغلب درباره احترام، عشق، ارتباطات و صمیمیت در رابطه صحبت میکنند، اما نقش
عزتنفس را دستکم میگیرند.
چرا عزت نفس در رابطه مهم است؟ چه اثری بر رابطه شما و شریک زندگیتان میگذارد؟ متأسفانه کمبود عزتنفس نهتنها بر کار و پیشرفت، بلکه بر رابطهتان نیز اثر منفی میگذارد.
آنچه در این مقاله میخوانید
علت کمبود عزتنفس چیست؟
عزت نفس با روانشناسیِ رابطه بسیار مرتبط است، زیرا عزت نفس بر سبک دلبستگی فرد اثر میگذارد. همچنین مشخص میکند که آیا عشق شما به یکدیگر دوام خواهد داشت یا خیر. البته اول باید بفهمیم که علت عزت نفس پایین چیست.
در زندگی هر کسی ممکن است اتفاقاتی بیفتند که عزت نفس او را تحتتأثیر قرار دهند. چند نمونه از عوامل کاهنده عزت نفس عبارتاند از:
- انتظارات غیرواقعبینانه از زیبایی خود که توسط شبکههای اجتماعی، مجلات و تبلیغات به فرد منتقل میشوند.
- ضربه ناشی از پایانیافتن رابطه عاطفی؛
- تجربیات تلخ اجتماعی مانند تجربه نژادپرستی و قضاوتشدن؛
- قربانی زورگویی شدن و آزار و اذیت دیدن از دیگران؛
- قربانی سوءاستفاده شدن؛
- بیماری یا شرایط فیزیکی خاص؛
- جدایی یا طلاق؛
- ناکامی در تحصیل یا شغل.
برخی از افراد میتوانند با موفقیت بر این تجربیات منفی غلبه کنند، اما عزت نفس بسیاری افراد در اثر این اتفاقات تخریب میشود.
عزت نفس در رابطه چگونه اثر میگذارد؟
آیا کنجکاوید که چگونه عزت نفس در رابطه تان اثر میگذارد؟ کمبود عزت نفس بر رفتار، نظرات و حتی واکنشهای شما در رابطه اثر میگذارد.
فردی که کمبود عزت نفس دارد، دائما با افکار و تردیدها و ناامنیهای خود کلنجار میرود و این بر رابطه او تأثیرگذار است. برای درک بهتر اینکه کمبود عزت نفس چگونه بر روابطتان اثر میگذارد، در ادامه چند نمونه از این اثرات را بررسی کردهایم.
۱. همیشه قربانی هستید
مواجهشدن با حس ناامنی درونی همیشه یکی از دشوارترین کارهاست. کمبود عزت نفس سبب میشود همیشه در حالت دفاعی باشید. بدنتان همیشه در حالت جنگ یا گریز (fight or flight) است و در تنش دائمی هستید و گاهی ممکن است خود را پشت شوخیها و بحثهای کودکانه پنهان کنید.
عزت نفس کم ممکن است رابطهای خوب را خراب کند یا باعث شود به کمتر از آنچه لیاقت دارید رضایت دهید. ممکن است بخواهید برای حل مشکل صبر کنید تا بحران خودبهخود تمام شود، اما بدانید که این کار بهندرت کارساز است.
۲. به دیگران بیش از حد اعتبار میدهید
عاشقبودن مثل آغاز بهار است؛ عشق مثل گل شکوفا میشود و عطرش همهجا را فرا میگیرد و شما را شیفته زندگی میکند. شما شروع به زندگیکردن در خیال و رؤیا میکنید و همهچیز را تحتتأثیر عشق عالی و زیبا میبینید. اما این احوال بهندرت واقعیاند.
هنگامی که ایدئالسازی در ذهن شروع میشود، بسیار محتمل است که واقعیت را گم کنید و کورکورانه از محبوب خود دفاع کنید.
کمبود عزت نفس این مسئله را تشدید میکند، فرد کمتر به فکر خود است و بدون اینکه اشتباهات شریک زندگی خود را ببیند، هر کمبودی را به گردن خود میاندازد.
۳. حسادت میکنید
همه ما طعم احساس حسادت را چشیدهایم. هرچند مقداری اندک از حسادت طبیعی است، باید مواظب چیزهایی که باعث تحریک شدید حسادتمان میشوند باشیم و از آنها اجتناب کنیم.
حسادت معمولا از عوارض کمبود عزت نفس است. همچنین کمبود عزت نفس سبب میشود فکر کنید که شریک زندگی شما لیاقت بیشتری دارد، درنتیجه بیشتر در معرض احساس ترس از رهاشدن قرار میگیرید.
۴. فکر میکنید که باید خود را تغییر دهید
هیچکس نباید شخصیت خود را فدای چیزی کند. همه ما منحصربهفردیم و سرنوشت ما این است که بهشیوه خاص خود بدرخشیم. فقط بهدلیل کمبود عزت نفس است که افراد احساس میکنند باید خود را تغییر دهند تا دیگران تحسینشان کنند. تغییر شخصیت خود بهخاطر فردی دیگر هرگز نشانه ذهن یا رابطه سالم نیست.
جفری یانگ و جنت کلوسکو در کتاب «زندگی خود را دوباره بیافرینید»، میگویند: «تلهی کمبود، احساس بیکفایتی در زمینهی پیشرفت و کار را در بر میگیرد. احساس میکنید در موفقیت، استعداد یا هوش از همسنوسالانتان کمترید. تلهی کمبود این احساس را در بر میگیرد که عیوبتان ذاتی است: اینکه هرقدر یک نفر شما را عمیقتر بشناسد، کمتر شما را دوست خواهد داشت. تلهی کمبود اغلب با دیگر تلههای زندگی همراه میشود.»
۵. مدام خود را سرزنش و با دیگران مقایسه میکنید
خوشحالی از درون سرچشمه میگیرد. اگر واقعا خوشحال باشید قرارگرفتن در موقعیتی ناخوشایند باعث نمیشود احساس خوبتان از بین برود، اما اگر از درون غمگین یا ناراضی باشید، حتی یک لبخند کوچک نیز برایتان دشوار خواهد بود.
اگر فکر میکنید شریک زندگیتان بهخاطر اینکه ظرفها را نشستهاید یا فراموش کردهاید با او تماس بگیرید، از شما عصبانی است و این باعث افت کیفیت زندگی مشترکتان شده، این تقصیر شماست. این طرز تفکر اولین نشانه کمبود عزت نفس و رابطه ناسالم است.
بهترین راهحل برای این مشکل کمکگرفتن است؛ سعی کنید به شریک زندگی خود بفهمانید که باید با شما صبور باشد. اینطوری میتوانید راه خود به سمت رابطه سالم و مفید را هموار کنید.
۶. به رابطه بد ادامه میدهید حتی اگر برای شما مضر باشد
رابطهتان رو به نابودی است، شریک زندگیتان با شما بدرفتاری میکند، زندگی برایتان عذابآور شده، میدانید که دارید شریک زندگیتان را از دست میدهید، بااینحال باز دست از رابطه نمیکشید.
اینکه احساس میکنید بدون شریک زندگیتان نمیتوانید زنده بمانید نوعی وابستگی ناامن ناشی از کمبود عزت نفس است. ایده تا ابد با هم بودن همیشه عاشقانه نیست و گاهی حاکی از وابستگی ناامن یا فقدان اعتماد است.
۷. صمیمیت شما به عزت نفستان بستگی دارد
صمیمیت همیشه مربوط به عشق و عاشقی نیست. انواعی مختلفی از صمیمیت مثل صمیمیت احساسی، ذهنی، معنوی و فیزیکی وجود دارند. فردی که کمبود عزت نفس دارد، نمیتواند با شریک زندگی خود گرم و صمیمی باشد.
مثلا در خصوص صمیمیت فیزیکی، وقتی فرد احساس ناامنی کند نمیتواند گاردش را پایین بیاورد، بنابراین به آن میزان از برانگیختگی لازم برای صمیمیت نمیرسد.
شریک زندگی فرد نیز میتواند این را احساس کند. مشابه این قضیه در خصوص صمیمیت عاطفی، ذهنی و معنوی نیز صدق میکند. کمبود اعتمادبهنفس مانند سپری است که شما را از اتصال به شریک زندگیتان بازمیدارد.
۸. نمیتوانید احساساتتان را بروز دهید
برقراری ارتباط برای رشد رابطه و رشد عزت نفس مهم است، زیرا در بسیاری موارد این دو با هم رشد میکنند. فقدان عزت نفس موجب می شود توان دفاع از خودتان را نداشته باشید.
همچنین احساس ناامنی میکنید و نمیتوانید احساسات خود را بیان کنید. بنابراین اغلب در روابط، به افراد دچار کمبود عزت نفس بیتوجهی یا حتی از آنها سوءاستفاده میشود.
۹. خود را وابسته میبینید و دائما نیاز به مراقبت عاطفی دارید
وقتی فردی دچار کمبود عزت نفس شریک زندگی پیدا میکند، دو اتفاق ممکن است بیفتد: ممکن است عزت نفس خود را به دست آورد یا وابسته شود.
اگر وابسته شود، انگار که نتواند بدون شریک زندگی خود کاری کند، بهجای یافتن راهحلی برای مشکلات خود، به صحبتهای اطمینانبخش شریک زندگی خود وابسته میشود و اصطلاحا به مراقبت عاطفی نیاز دارد.
مقالات پیشنهادی سردبیر
اگر فکر میکنید برای زندگی، تصمیمگیری و شادبودن به شریک زندگیتان نیاز دارید و احساس میکنید طاقت تنهایی را ندارید و دریافت مراقبت عاطفی از شریک زندگیتان تنها انگیزه زندگیتان است، متأسفانه این مسئله ممکن است شریک زندگی شما را خسته کند.
۱۰. تملکگرا میشوید
از آنجایی که فرد دچار کمبود عزت نفس به شریک عاطفی خود وابستگی دارد، احساس مالکیت نیز در او ایجاد میشود؛ احساس خطر میکند که مبادا شخص دیگری شریک عاطفیاش را از او دور کند یا وسوسهاش کند که به او خیانت کند. این طرز فکر به مالکیت و سپس حسادت تبدیل میشود.
فرد برای مهارکردن این احساسات شدید خیلی زود نیازمند مراقبت عاطفی بیشتر و بیشتر میشود و این به چرخهای تبدیل میشود که درنهایت به ازهمپاشیدن رابطه میانجامد.
سؤالات متداول درباره کمبود عزت نفس در رابطه
۱. من که کمبود عزت نفس دارم، در رابطه چهکار کنم؟
یکی از مهمترین علائم کمبود عزت نفس در رابطه داشتن احساس ترس است. اگر با این ترس مقابله نکنید، رشد میکند و باعث نابودی رابطه شما میشود. پس باید با مشکل روبهرو شوید و به دنبال راهحل بگردید.
برای خوشحالبودن یا ایجاد احساس خوب در خودتان به شریک زندگیتان متکی نباشید. در عوض از خودتان شروع کنید و به دنبال شادی درونی بگردید.
۲. چرا افراد دچار کمبود عزت نفس روابط سمی را رها نمیکنند؟
فردی که در رابطه عزت نفس کمی دارد، فکر میکند که لیاقت بهتر از این را ندارد و در خود این ذهنیت را ایجاد میکند که «این بهترین چیزی است که میتوانم به دست بیاورم». همین باعث میشود که دیگری از او سوءاستفاده کند.
۳. چگونه میتوان تشخیص داد که فردی کمبود عزت نفس دارد؟
نشانههای کمبود عزت نفس واضحاند، از جمله:
- خودش را مسخره میکند؛
- فکر میکند در هیچ کاری خوب نیست؛
- به خودش چیزهای منفی میگوید؛
- با خودش مهربان نیست؛
- فکر میکند همیشه مقصر است ؛
- وقتی کسی از او تعریف میکند باورش نمیشود؛
- از امتحانکردن چیزهای جدید میترسد؛
- احساس پوچی و غمگینی میکند؛
- بیش از حد حساس و حسود است؛
- نیاز دارد مدام شخصی دیگر تأییدش کند؛
- به شریک زندگی خود وابسته است؛
- برایش سخت است که باور کند شریک زندگیاش دوستش دارد.
۴. اگر شریک عاطفیام کمبود عزت نفس دارد، چه کنم؟
شاید بگویید «من این شخص را خیلی دوست دارم، اما دوست داشتن کسی که عزت نفس در رابطه کمی دارد خستهکننده است.» درست است!
دوستداشتن کسی که به خودش مطمئن نیست و عشق به خود و عزت نفس ندارد، هر دوی شما را خسته میکند. حسادت مداوم، شک و حتی مراقبت عاطفی دائمی خستهکنندهاند.
با داشتن شریک عاطفی دچار کمبود عزت نفس ممکن است احساس کنید در حال رشد نیستید. این یکی از مهمترین دلایلی است که کمبود عزت نفس روابط را خراب میکند.
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که افراد درباره فرد دچار کمبود عزت نفس در رابطه مرتکب میشوند این است که سعی میکنند به او عشق، مراقبت عاطفی و اطمینان ببخشند. این کار در ابتدا آسان و حتی دلپذیر است، اما با گذشت زمان احساس میکنید که خودتان را محدود کردهاید.
اگر میخواهید واقعا کمک کنید، راههایی وجود دارند؛ با شریک زندگی خود صحبت کنید. بهجای اینکه همیشه از همسرتان مراقبت عاطفی کنید، به او کمک کنید عشق، مهربانی و احترام به خود را تمرین کند.
همچنین میتوانید از او برای رفتن نزد مشاور درمانگر پشتیبانی کنید. با این کارها میتوان عزت نفس را در رابطه افزایش داد.
کلام پایانی درباره عزت نفس در رابطه
در صورت بروز چنین مشکلات عزت نفس در رابطه عاطفی بهجای تسلیمشدن یا صبرکردن، باید دنبال کمکگرفتن و حل مشکل باشید. اجازه ندهید که کمبود عزت نفس خوشبختی و لذت زندگی را از شما سلب کند.
هدف زندگی این است که هر روز را با فرصتها و شادیهای جدید تجربه کنید. معنی نهایی عزت نفس در رابطه این است که خودتان را دوست داشته باشید و بابت چیزی که هستید خوشحال باشید.
به یاد داشته باشید قبل از اینکه بتوانید کاملا کسی را دوست داشته باشید و وارد رابطه شوید، ابتدا باید یاد بگیرید که چگونه بهتنهایی شاد باشید و ابتدا خودتان را دوست داشته باشید برای مطالعه بیشتر درباره عزت نفس در رابطه کلیک کنید.
مطالعه نیز یکی از روشهای مفید و اثربخش برای افزایش آگاهی، بهبود عزت نفس در رابطه و بهبود کیفیت زندگی است، بهویژه وقتی کتابهای مناسب را برای مطالعه انتخاب کنیم. پیشنهاد میکنیم این سه کتاب عالی را که با موضوع اعتماد به نفس و عزت نفس مرتبطاند، در فهرست مطالعه خود قرار دهید.
چرا تابهحال کسی اینها را به من نگفته بود؟ |
زندگی خود را دوباره بیافرینید |
اضطراب موقعیت |