اصطلاح اعتمادبهنفس و عزت نفس اغلب بهجای هم استفاده شدهاند، اما دو چیز متفاوتاند. فرد ممکن است بهدلیل باتجربهبودن در یک حوزه بخصوص، در آن حوزه اعتمادبهنفس داشته باشد اما عزت نفس پایینی داشته باشد.
درست است که ژنتیک و عوامل محیطی در هنگام رشد ممکن است بر میزان اعتمادبهنفس و عزت نفس اثر بگذارند، اما هم اعتمادبهنفس و هم عزت نفس را میتوان تقویت کرد و بهبود داد. با ما همراه باشید تا تفاوت اعتماد به نفس با عزت نفس را بررسی کنیم.
آنچه در این مقاله میخوانید
تفاوت اعتماد به نفس با عزت نفس
اعتمادبهنفس همان اطمینان فرد به مهارتها و تواناییهایش است، در حالی که عزت نفس میزان ارزشی است که فرد برای خودش قائل است. مثلا یک ورزشکار ممکن است اعتمادبهنفس بالایی در تواناییهای ورزشی خود داشته باشد اما از عزت نفس پایین رنج ببرد و دیدگاه مثبتی به خود نداشته باشد.
در ادامه با تفاوتهای میان این دو اصطلاح یعنی تفاوت اعتماد به نفس با عزت نفس و دلیل اهمیت هردو بیشتر آشنا میشویم.
اعتمادبهنفس چیست؟
اگر کسی اعتماد به نفس داشته باشد مهارتها، تواناییها، نقاط قوت و نقاط ضعف خودش را میشناسد و دیدگاه مثبتی به آنها دارد.
چرا اعتمادبهنفس مهم است؟
اعتمادبهنفس پایین میتواند باعث شود که فرد به خود شک کند و حس کند باید خودش را به دیگران اثبات کند. در محل کار، احتمال اینکه افرادی از این دست با صدای بلند نظر خود را بیان کنند کمتر از سایرین است.
فردی که اعتمادبهنفس پایینی دارد معمولا خطرپذیر نیست و کمکم سلطهپذیر میشود. این افراد معمولا بیشتر تمایل دارند که در وضع موجود باقی بمانند، چراکه در این وضعیت احساس راحتی بیشتری میکنند.
اعتمادبهنفس پایین به این معناست که بعید است این افراد درباره شیوههای جدید کار ایدهای ارائه بدهند، چراکه به خوببودن آن اطمینان ندارند.
اعتمادبهنفس پایین بر زندگی شخصی فرد نیز اثر میگذارد. برای کسی که اعتمادبهنفس پایینی دارد، احتمال آشنایی با افراد جدید در مناسبتهای اجتماعی کمتر است، چراکه این افراد اعتقاد دارند چیز زیادی برای ارائهدادن ندارند.
فردی با اعتمادبهنفس پایین ممکن است غیبت کوتاهمدت یکی از دوستان خود را بهمعنای نابودی آن رابطه فرض کند و جمعکردن اعتمادبهنفس کافی برای اینکه خودش با آن فرد تماس بگیرد برایشان کار دشواری باشد.
چه عواملی منجر به کمبود اعتمادبهنفس میشوند؟
اعتمادبهنفس پایین ممکن است در اثر طیف وسیعی از عوامل ایجاد شود. بهاعتقاد برخی از افراد، محیط نامناسب دوران کودکی و دریافتنکردن احترام کافی از والدین درنهایت منجر به این اعتمادبهنفس ضعیف میشود.
البته اعتمادبهنفس برخی دیگر در دورههای بعدتر زندگیشان فرسوده شده و از بین رفته است. این افراد ممکن است در مدرسه، دانشگاه یا محل کار قربانی زورگویی دیگران شده باشند و داشتن روابط ناموفق و دوستیهای محدود بهمرور تهماندههای اعتمادبهنفسشان را از بین برده باشد.
افرادی که تحصیلات عالی را طی نکردهاند نیز ممکن است دچار اعتمادبهنفس کمتری باشند، چراکه فکر نمیکنند بهاندازه کسی که مدرک دانشگاهی دارد باهوش هستند.
چگونه میتوان اعتمادبهنفس را تقویت کرد؟
هر عمل کوچکی تأثیرگذار است و هرچقدر بیشتر تبدیل به عادت شود بهتر است. میتوان از جملات تأکیدی مثبت شروع کرد؛ مثلا به خود بگویید که از پس کاری که قصد انجام آن را دارید برخواهید آمد و به این حرف ایمان داشته باشید.
ذهن ما قدرتمند است و وقتی به خود میگوییم از پس چیزی برنخواهیم آمد، نتیجه همان خواهد شد.
با کارهای کوچک شروع کنید. تصمیم بگیرید که حاضر به خطرکردنید. امتحانکردن چیز جدیدی که به آن مطمئن نیستید میتواند به شما اعتمادبهنفس امتحانکردن مداوم چیزهای جدید را بدهد.
این موضوع میتواند در تمام بخشهای زندگی شما صادق باشد. مثلا اگر هدف نهایی این است که هر روز به کلاس ورزش گروهی بروید، ابتدا با یک بار در هفته باشگاه رفتن شروع کنید و بعد آن را بهمرور بهبود ببخشید.
فکرکردن به بدترین اتفاق ممکن میتواند باعث شود دلیل انجامندادن کاری از میان برود. این مسئله اغلب اوقات باعث میشود بفهمیم بدترین اتفاق ممکن چندان هم بد نیست و ما با ساختن انواع داستانهای غیرواقعی قدرت زیادی را در اختیار ذهنمان قرار میدهیم. انجام این کارها به مرور باعث افزایش اعتماد به نفس می شود و شما حس بهتری به خودتان خواهید داشت.
مقالات پیشنهادی سردبیر
محل کار میتواند با ترغیب همکاران به تشکرکردن و تبریکگفتن به یکدیگر هنگامی که کار جدیدی را تکمیل میکنند یا مسئولیت بیشتری را قبول میکنند و از حریم امن خود خارج میشوند، اعتمادبهنفس کارکنان را بهبود ببخشد.
فردی که کمبود اعتمادبهنفس دارد، احتمالا با ارتکاب کوچکترین اشتباهی خود را بهشدت سرزنش میکند. این افراد ممکن است احساس شرم کنند و در آینده کمتر جسورانه عمل کنند. رهبران نقش مهمی در ایجاد محیط یادگیری امن ایفا میکنند.
معمولا تعلیم و ایفای نقشِ بیشتر باعث میشود کارمند اعتمادبهنفس انجام کاری را پیدا کند که در شرایط دیگر ممکن بود آن را انجام ندهد. این تعلیم ممکن است شرکت در گروههای صحبت در جمع یا توجه دقیق به شیوه انجام برخی فعالیتها توسط همکاران دیگر باشد.
با این کار فرد میتواند نحوه انجام آن فعالیت را بیاموزد و بعد بهتنهایی آن را انجام دهد. اگر از کارمندی با اعتمادبهنفس پایین بخواهید تواناییهای خود را با همکارانش به اشتراک بگذارند، این کار باعث میشود اعتمادبهنفس آنها بالاتر برود.
مردم اغلب تا زمانی که سایرین نگویند، نمیدانند چه چیزهای باارزشی برای ارائه دارند.
عزت نفس چیست؟
عزت نفس نظری است که افراد درباره طرز فکر دیگران درباره خودشان دارند. عزت نفس برای فرد عشق، احترام، عزت و اعتبار به همراه میآورد و ممکن است تحتتأثیر عوامل متعددی از جمله شخصیت، تواناییها، پیشینه، روابط، دستاوردها و وضعیت بدنی او باشد.
چرا عزت نفس اهمیت دارد؟
داشتن عزت نفس و تلاش برای تقویت آن اهمیت زیادی دارد. وقتی ما برای خود ارزش قائل شویم، احتمال اینکه به سلامت فیزیکی و روانی خود رسیدگی کنیم بیشتر است.
عامل ایجاد عزت نفس پایین چیست؟
عزت نفس به دید مردم به شما، رفتار آنها با شما و هچنین ارزشی که برایتان قائل میشوند بستگی دارد.
افرادی که در کودکی قربانی سوءاستفاده شدهاند یا در بزرگسالی در رابطهای ناسالم بودهاند، اغلب عزت نفس خیلی پایینی دارند و از آنجایی که فرد دیگری برای آنها ارزش قائل نشده، آنها هم دلیلی نمیبینند که برای خود ارزشی قائل شوند.
نظرات دیگران، هرچقدر هم به نظر بیضرر باشد، میتواند باعث آسیبدیدن عزت نفس فرد شود. اگر شما از قبل عزت نفس پایینی داشته باشید، ممکن است وضعیت بهسادگی بد و بدتر شود و بدبیاریها و بیماریها عزت نفس شما را از بین ببرند.
جفری یانگ و جنت کلوسکو در کتاب «زندگی خود را دوباره بیافرینید»، میگویند دو تله زندگی که به عزتنفس مربوط میشوند کمبود و شکست هستند: «کمبود این احساس را به شما میدهد که در وجودتان نقص و کمبودی دارید. باور دارید اگر کسی آنقدر به شما نزدیک شود که واقعاً شما را بشناسد، اساساً شما را دوست نخواهد داشت. کمبودتان برملا خواهد شد. در کودکی بهخاطر کسی که بودید، در خانواده احترام احساس نکردید. در عوض، بهخاطر نقایصتان سرزنشتان کردهاند. خودتان را مقصر دانستید: احساس کردید لیاقت محبت را ندارید. بهعنوان یک بزرگسال، از عشق میترسید. سخت میتوانید باور کنید نزدیکانتان برایتان ارزش قائل باشند، پس انتظار طردشدن دارید.
شکست باور این است که شما برای توفیق در محیطهایی مثل مدرسه، کار و ورزش کفایت لازم را ندارید. باور دارید که در مقایسه با همسنوسالان خود ناکام ماندهاید. در کودکی وادارتان کردهاند از پیشرفتتان احساس حقارت کنید. شاید ضعف یادگیری داشتهاید یا شاید بهاندازهی کافی منضبط نبودهاید تا بر مهارتهای مهم از قبیل خواندن تسلط پیدا کنید. بچههای دیگر همیشه بهتر از شما بودهاند. شما را احمق، بیاستعداد یا تنبل صدا میزدند. در بزرگسالی با غلوکردن در میزان شکستتان و عملکردن بهنحوی که بهطور قطع شکستِ ادامهدارتان را رقم بزند، تلهی زندگیتان را حفظ میکنید.»
چگونه میشود عزت نفس را افزایش داد؟
عزت نفس ممکن است در گذر زمان دائم تغییر کند. کودکان در سن کم معمولا عزت نفس بالایی دارند، اما در سالهای نوجوانی که کمکم ظاهر خود را با دوستان یا افرادی که در شبکههای اجتماعی میبینند مقایسه میکنند، این عزت نفس ممکن است کاهش پیدا کند.
بیماری یا فقدان جدی نیز میتواند بر عزت نفس فرد اثر منفی بگذارد. جملات تأکیدی مثبت به فرد کمک میکنند تا عزت نفس خود را افزایش دهد. در این مرحله پذیرفتن خودِ فیزیکی و روانی و همچنین رشد شخصی مداوم بسیار مهم است.
توجه بیشتر به ظاهر خود نیز میتواند برای عزت نفستان مفید باشد. پوشیدن لباسی که دوست دارید، کوتاهکردن مو یا آرایشکردن میتواند برای افزایش عزت نفس شما مفید باشد، اما نمیتوان تنها به این عوامل اتکا کرد.
تمرین نوشتن افکار منفیای که ممکن است به ذهنتان بیایند و استفاده از چیزهای مثبت برای مقابله با آنها نیز مفید است. بهجای انتقاد از خود، روی با خود مهربانبودن تمرکز کنید. ببینید که افراد قاطع چگونه رفتار میکنند و از آنها یاد بگیرید.
اهمیت داشتن عزت نفس بالا
زندگی شخصی و کاری ما بهشدت تحتتأثیر عزت نفس ماست. عزت نفس بالا بهمعنی آمادگی بیشتر برای کنارآمدن با استرس و ناملایمات است. علاوهبر این، عزت نفس ارتباط مستقیمی با میزان رفاه و سلامت روانی دارد.
جمعبندی برای تفاوت اعتماد به نفس با عزت نفس
اعتمادبهنفس و عزت نفس دو خصیصه متفاوت هستند که هریک اهمیت بسیاری دارند. اعتمادبهنفس یعنی باور انسان به تواناییهایش، در حالی که عزت نفس نظر فرد در خصوص دیدگاه سایرین به اوست. فارغ از تفاوتهای این دو خصیصه، کاهش هرکدام در زندگی شخصی و کاری افراد تأثیر منفی بسیار زیادی دارد و بهبود آنها باید در اولویت قرار بگیرد.
برای مطالعه بیشتر درباره تفاوت اعتماد به نفس با عزت نفس کلیک کنید.
مطالعه نیز یکی از روشهای مفید و اثربخش برای افزایش آگاهی، شناخت بهتر تفاوت اعتماد به نفس با عزت نفس و بهبود کیفیت زندگی است، بهویژه وقتی کتابهای مناسب را برای مطالعه انتخاب کنیم. پیشنهاد میکنیم این سه کتاب عالی را که با موضوع اعتمادبهنفس و عزت نفس مرتبطاند، در فهرست مطالعه خود قرار دهید.
چرا تابهحال کسی اینها را به من نگفته بود؟ |
زندگی خود را دوباره بیافرینید |
اضطراب موقعیت |