اهمال کاری یعنی به تعویق انداختن انجام وظایف تا لحظهی آخر یا انجامدادنشان پس از موعد مقرر. هرچقدر هم که منظم و متعهد باشید باز احتمالش هست که بهجای انجام کارهایتان، چندین ساعت را با انجام کارهای بیهوده مثل تماشای تلویزیون و گشتن در شبکههای اجتماعی هدر دهید. شاید پروژهای کاری را به تعویق بیندازید، تکالیفتان را دیر انجام دهید یا کارهای خانه را نادیده بگیرید؛ طرحواره اهمال کاری در هر جنبهای از زندگی ممکن است اثر منفی زیادی بر شغل، نمرات و زندگی شما بگذارد. در این مقاله همراه ما باشید تا دربارهی طرحواره اهمال کاری و راهکارهای مقابله با آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.
آنچه در این مقاله میخوانید
علل طرحواره اهمال کاری
تابهحال شده فکر کنید برای اتمام پروژهای یک هفته فرصت دارید، ولی بعد متوجه شوید موعد تحویل آن روز بعد بوده است؟ ما اغلب فرض میکنیم که پروژهها زودتر از آن چیزی که واقعا زمان میبرند تمام میشوند و این باعث میشود تصورکنیم هنوز زمان زیادی برای انجام این وظایف داریم و درنتیجه نوعی احساس امنیت کاذب به ما دست بدهد.
یکی از مهمترین عواملی که منجر به طرحواره اهمال کاری میشود، این تصور است که برای انجام کاری بخصوص حتما باید انگیزهای داشته باشیم یا چیزی به ما الهام شود. واقعیت این است که اگر شما برای انجام وظایف خود صبر کنید تا از لحاظ ذهنی در شرایط ایدئال قرار بگیرید، بهخصوص آن وظایفی که دلخواه شما نیستند، احتمالاً زمان مناسب هیچوقت فرا نمیرسد و آن کار هیچوقت انجام نمیشود.
در ادامه، عوامل دیگری را مطرح کردهایم که باعث اهمال کاری میشوند.
۱. دانشآموز یا دانشجو بودن
محققان میگویند احتمالاً اهمال کاری میان محصلان رواج بیشتری دارد. تحقیقات حاکی از این بودهاند که ۸۰ تا ۹۵درصد از دانشجویان روزانه اهمال کاری میکنند، بهخصوص زمانی که پای تکمیل پروژهها و تکالیف درسیشان به میان میآمد.
بهاعتقاد محققان، تحریفات شناختی اساسی منجر به طرحواره اهمال کاری تحصیلی میشوند. مثلاً دانشجویان:
- زمان باقیمانده برای انجام کارها را بیش از حد واقعی تخمین میزنند؛
- انگیزهی خود در آینده را بیش از حد در نظر میگیرند؛
- زمان لازم برای تکمیل برخی فعالیتها را کم در نظر میگیرند؛
- بهاشتباه تصور میکنند که برای انجام یک پروژه باید در شرایط ذهنی مناسب باشند.
۲. سوگیری زمان حال
سوگیری زمان حال به این معناست که ما تمایل داریم بیشتر از پاداشها یا لذتهای لحظهای انگیزه بگیریم تا از پاداشهای بلندمدت. به همین دلیل است که در لحظه اهمال کاری احساس خوبی دارد! مثلاً پاداش لحظهای از روی تخت بلندنشدن و تلویزیوندیدن از پاداش بلندمدت گذاشتن پست در وبلاگ، که خیلی بیشتر طول میکشد، خوشایندتر است.
۳. افسردگی
ممکن است اهمال کاری از تبعات افسردگی نیز باشد. ناامیدی، درماندگی و کمبود انرژی شروعکردن (و به پایان رساندن) سادهترین کارها را هم مشکل میکنند. افسردگی همچنین ممکن است باعث شک به خود شود. زمانی که نمیدانید چطور برای انجام پروژهای دستبهکار شوید یا به تواناییهایتان اطمینان ندارید، ممکن است به این نتیجه برسید که پشتگوشانداختن آن کار راحتتر است.
۴. اختلال وسواسیجبری(OCD)
اهمال کاری در افرادی که اختلال وسواسیجبری دارند نیز بسیار معمول است، زیرا این عارضه اغلب با کمالگرایی ناسازگار همراه میشود که زمینهساز ترس از ارتکاب اشتباهات جدید، شک به اینکه آیا کاری را بهدرستی انجام میدهید یا نه و نگرانی دربارهی انتظارات دیگران از خود است. افراد مبتلا به اختلال وسواسیجبری اغلب به بلاتکلیفی گرایش دارند که باعث میشود بهجای تصمیمگیری، دچار طرحواره اهمال کاری شوند.
۵. اختلال کمبود توجه بیشفعالی (ADHD)
بسیاری از بزرگسالان دچار اختلال کمبود توجه بیشفعالی با اهمال کاری دستوپنجه نرم میکنند. وقتی محرکهای بیرونی و افکار درونی خودتان حواستان را پرت میکنند، شروع کار جدید برایتان مشکل میشود، مخصوصاً اگر آن کار سخت باشد یا برای شما جذابیتی نداشته باشد.
آیا اهمال کاری نوعی بیماری روانی است؟
اهمال کاری نوعی بیماری روانی نیست، اما در برخی موارد ممکن است نشانهی نوعی بیماری زمینهای مانند افسردگی، اختلال وسواسیجبری یا اختلال کمبود توجه بیشفعالی باشد.
چرا اهمال کاری میکنیم؟
ما اغلب برای توجیه رفتار خود بهانههای مختلفی میتراشیم. بهگفتهی محققان، پانزده دلیل اصلی اهمال کاری مردم عبارتاند از:
- ندانستن اینکه باید چه کاری انجام شود؛
- ندانستن شیوهی انجام کار؛
- بیتمایلی به انجام کار؛
- اهمیتندادن به تمامشدن یا نشدن کار؛
- اهمیتندادن به زمان تمامشدن کار؛
- نداشتن حسوحال انجام کار؛
- عادتداشتن به صبرکردن تا لحظهی آخر؛
- اعتقاد فرد به اینکه تحتفشار بهتر کار میکند؛
- تصور اینکه فرد میتواند در لحظهی آخر کار را تمام کند؛
- نداشتن انگیزهی شروعکردن؛
- فراموشکردن؛
- مقصر دانستن بیماری یا ضعف جسمانی؛
- منتظر زمان مناسب ماندن؛
- نیازمندبودن به زمانی برای تفکر دربارهی کار؛
- به تعویق انداختن یک کار برای انجام کاری دیگر.
اسکات یانگ در کتاب «بیشیادگیری»، میگوید: «بیشتر تعللها ناخودآگاهاند. تعلل میکنید، اما آن را به شکل تعلل نمیبینید. در عوض آن را استراحتی که واقعاً نیاز است یا خوشگذراندن، چون زندگی همیشه کار نیست میبینید. مشکل این دو طرز فکر نیست. مشکل زمانی است که از آنها برای پوشاندن رفتار واقعیتان استفاده میکنید. نمیخواهید کاری را که باید روی آن متمرکز شوید انجام دهید به این دلیل که از آن کار متنفرید یا کار دیگری هست که بیشتر دلتان میخواهد انجام دهید. اولین قدم برای جلوگیری از تعللکردن تشخیص آن است.»
انواع اهمال کاری
بعضی محققان اهمالکاران را به دو دسته تقسیم میکنند: اهمالکار منفعل و اهمالکار فعال.
- اهمالکار منفعل: کار را به تعویق میاندازد، چون با تصمیمگیری و عمل به تصمیمها مشکل دارد؛
- اهمالکار فعال: عمداً کار را به تعویق میاندازد، زیرا تحت فشار کارکردن باعث میشود احساس کند به چالش کشیده شده و انگیزه گرفته است.
برخی محققان هم اهمالکاران را بر اساس سبک اهمال کاری آنها دستهبندی میکنند. این سبکها عبارتاند از:
- کمالگرا: از ترس اینکه نتواند وظیفه را به نحو احسن تکمیل کند، آن را به تعویق میاندازد.
- رؤیاپرداز: کارها را به تعویق میاندازد، زیرا خوب به جزئیات توجه نمیکند.
- مبارزهطلب: اعتقاد دارد که نباید فرد دیگری برای برنامهی زمانیاش تکلیف تعیین کند.
- نگران: وظایفش را بابت ترس از تغییر یا ترک امنیت و آسایش چیزهایی که برای او آشناست به تعویق میاندازد.
- بحرانساز: وظایفش را به تعویق میاندازد، چون از کارکردن تحت فشار لذت میبرد.
- افراطگر: بیش از حد مسئولیت میپذیرد و وقت کافی برای شروع و تکمیل کار پیدا نمیکند.
تفاوت اهمالکاران با غیراهمالکاران
کسانی که اهمال کاری نمیکنند، روی کاری تمرکز میکنند که نیاز است انجام شود. آنها هویت شخصی قویتری دارند و کمتر نگران آنچه روانشناسان عزت نفس جمعی مینامند (اینکه دیگران چه احساسی به ما دارند) هستند و بیشتر به عزت نفس شخصی اهمیت میدهند، یعنی احساسی است که به خود داریم.
بهگفتهی پیرس استیل، روانشناس، اغلب ویژگی شخصیتی وظیفهشناسی در افرادی که اهمال کاری نمیکنند برجستهتر است. افرادی که خیلی وظیفهشناساند، در زمینههای دیگری مانند تأدیب نفس، استمرار و مسئولیتپذیری شخصی نیز بهتر عمل میکنند.
عواقب طرحواره اهمال کاری
اهمالکاری تنها در مواردی که شدت پیدا کند و بر زندگی روزمرهی فرد اثر منفی بگذارد تبدیل به مشکلی جدی میشود. در چنین مواقعی، مشکل فقط ضعف مدیریت زمان نیست، بلکه مسئله بخش بزرگی از سبک زندگی آنهاست. ممکن است این افراد قبضهای خود را دیر پرداخت کنند، کار پروژههای بزرگ را تا شب قبل از ضربالاجل شروع نکنند، کادوخریدن را تا روز قبل از تولد به تعویق بیندازند و حتی اظهارنامهی مالیاتی خود را دیر ارائه بدهند.
متأسفانه ممکن است اهمالکاری تأثیری جدی بر چندین جنبه از زندگی داشته باشد، جنبههایی مانند سلامت روان، وضعیت اجتماعی، حرفهای و مالی که چند نمونهشان عبارتاند از:
- استرس و بیماری بیشتر؛
- سنگینترشدن بار مسئولیت روابط اجتماعی؛
- نارضایتی از جانب دوستان، خانواده، همکاران و همکلاسیها؛
- پیامدهای صورتحسابهای عقبافتاده.
نحوهی غلبه بر اهمال کاری
شاید بپرسید، چطور میتوانم دست از اهمالکاری بردارم؟ خوشبختانه روشهای مختلفی برای مبارزه با اهمالکاری و اتمام بهموقع کارها وجود دارد. موارد زیر را برای مقابله با اهمالکاری در نظر بگیرید:
- یک فهرست انجام کار درست کنید: برای اینکه از از مسیر خود منحرف نشوید، بد نیست در کنار هر موردِ فهرست یک تاریخ تحویل بنویسید.
- قدمهای کوچک بردارید: موارد فهرست خود را به مراحل کوچک و قابلکنترل تقسیم کنید تا کارهایتان خیلی استرسزا به نظر نیایند.
- علائم هشداردهنده را بشناسید: به تمام افکار اهمالگرانهی خود دقت کنید و با تمام وجود تلاش کنید در برابر این میل مقاومت کنید. اگر به فکر اهمالکاری افتادید، خود را مجبور کنید که چند دقیقه برای وظیفهی خود وقت بگذارید.
- حواسپرتیها را حذف کنید: از خود بپرسید چه چیزی بیشتر حواس شما را پرت میکند و تمام منابع حواسپرتی را حذف کنید.
جیمز کلییر در کتاب «خردهعادتها» میگوید: «من اغلب در زمان بیحوصلگی، بهسمت رسانههای اجتماعی کشیده میشوم. اگر حتی کسری از ثانیه احساس خستگی کنم، بهسراغ تلفن همراهم میروم. بسیار آسان است که این حواسپرتیهای کوچک را با این عنوان که فقط یک زنگ تفریح کوچک نیاز دارم توجیه کنید، اما با گذر زمان آنها ممکن است روی هم انباشته و به مسئلهای جدی تبدیل شوند. کشش دائمی فقط یک دقیقهی دیگر مرا از انجام هر کار نتیجهبخشی بازمیدارد.»
- از خود تقدیر کنید : وقتی موردی از فهرست کارهایتان را بهموقع انجام دادید، به خود تبریک بگویید و با انجام کاری که دوست دارید، به خود پاداش دهید.
سخن پایانی
اهمال کاری از مشکلات بسیار رایجی است که اگر برای رفع آن فکری نکنیم، ممکن است عواقبی جدی برایمان داشته باشد. در این مقاله ضمن بررسی چیستی و چرایی طرحواره اهمال کاری، راهکارهایی برای مقابله با آن معرفی کردیم. اگر علاقه دارید در این باره اطلاعات بیشتری کسب کنید و اوضاع زندگیتان را بهبود دهید، پیشنهاد میکنیم کتابهای خوبی را بخوانید که در این باره نوشته شدهاند مانند کتابهای جیمز کلییر.
بیشیادگیری | قدرت شروع ناقص | خردهعادتها |
منابع
- کتاب «قدرت شروع ناقص»
- کتاب «خردهعادتها»
- کتاب «بیشیادگیری»
thttps://www.verywellmind.com/the-psychology-of-procrastination-2795944#:~:text=Procrastination%20is%20the%20act%20of,despite%20potentially%20negative%20consequences.%221
راستش رو بخواین من اصلاً فکر نمیکردم یه کتاب در مورد اهمال کاری بتونه اینقدر جذاب باشه. کتاب “قدرت شروع ناقص” با زبانی خیلی روان و ساده به توضیح این پدیده پرداخته و به من کمک کرده که بفهمم چرا بعضی وقتها کارهامو عقب میاندازم. من که توی دسته ی رویا پردازها قرار میگیرم، حالا میدونم که باید بیشتر روی جزئیات تمرکز کنم. این کتاب نه تنها به من شناخت بهتری از خودم داد، بلکه راهحلهای عملی هم ارائه کرده که واقعاً کاربردیه. به همه توصیه میکنم یه نگاهی بهش بندازن.
با توجه به طرحواره اهمال کاری چه تمرینهایی برای تقویت تصمیم گیری و کاهش اهمالکاری وجود دارد؟ ممکنه در این باره یکم بیشتر توضیح بدید؟
بهترین سایتی که دیدم طرحواره اهمال کاری خیلی جامع و کامل توضیح دهد، نشریه ملیکان بود.
تو سایت گشت زدم و دیدم چقدر مقاله های جذاب روانشناسی دارد با محوریت معرفی کتاب و برخلاف سایت های دیگر برای درمان مشکلات روانی و روحی روی دارو تاکید نمی کنند
“اهمال کاری یا فردافکنی یا تعلل (به انگلیسی: Procrastination ) خودداری از انجام وظیفهای است که لازم است تا موعد مشخصی انجام شود. میتوان از آن به عنوان به تأخیر انداختن (از سر عادت یا آگاهانه) شروع یا پایان کاری، با علم به پیامدهای منفی این تأخیر نیز یاد کرد.
که بیشتر آدما درگیرش هستند.”””
“سوال خیلی هاست که اهمال کاری یعنی چه
بنظرم پرسیدن این سوال دیگر خیلی مسخرست چون شما با یک سرچ ساده به این جواب میرسید و تمامی مقالات مثل همین مقاله در همون اول به این موضوع پرداخت شده
ولی هیچ تکنیکی عالی و منحصر به فرد نگفته که بتوان باهاش صد درصد آن را درمان کرد”
“کتاب برای اهمال کاری چی پیشنهاد میدهید؟
کتابی میخواهم که ارزش وقت گذاشتن داشته باشد و بتوان با خواندن آن اهمال کاری را بطور صد در صد درمان کرد.
این سه تا کتاب تا آنجا که من میدانم کتاب های عمومی روانشناسی هستند.”
احمال کاری درسته یا اهمال کاری تو تمام سایت ها اهمال کاری استفاده شده ولی بعضی افراد احمال کاری هم به کار می برند آیا احمال کاری معنای دیگری دارد؟ یا فقط یک غلط املایی است ؟
بهتر بود قبل از اینکه به تعریف اهمال کاری و روش های درمان آن بپردازید میگفتید خود کلمه اهمال به چه معناست ؟
تا آنجا که من فهمیدم و اطلاعات کسب کردم، اهمال در لغت به معنای فروگذاشتن، سهل انگاری، بیتوجهی، بیدقتی و بیاعتنایی است، اهمال کاری هم به معنای به تعویق انداختن کارها یا انجام آنها در آخرین لحظه ممکن است
در مقاله به سوال طرحواره چیست پاسخ داده نشده بود متاسفانه گفتم برای کسانی که نمیدانند طرحواره چیست به زبان ساده توضیح دهم.
طرحواره، یک ساختار شناختی است که به ما کمک میکند تا مطالب را درک کنیم و رفتارهای خود را رهبری و هدایت کنیم. طرحوارهها مانند چارچوبهای ذهنی ما می مانند که به ما کمک میکنند تا اطلاعات جدید را در قالبهایی که برایمان ملموس است قرار دهیم
اهمال کاری، به تعویق انداختن کارها یا انجام آنها در آخرین لحظه ممکن است. این یک مشکل رایج است که می تواند تأثیر منفی بر زندگی شخصی و حرفه ای افراد داشته باشد.
اهمال کاری در روانشناسی یک اختلال خودتنظیمی در نظر گرفته می شودکه برای فرد مشکلات زیادی ایجاد می کند تا آنجا که من میدانم. فرد با وجود آگاهی از پیامدهای منفی اهمال کاری، باز هم به آن ادامه می دهد.
بهترین راه برای درمان نابود کردن دلایل بوجود آمدن آن است البته هر کسی یک نظری دارد.
سلام این طرحواره اهمال کاری که تو نوشتتون آوردین خیلی خلاقانه بود و برای درک بهتر این مشکل به کسایی که درگیرن با این موضوع یا کلا همه افراد کمک زیادی می کنه خسته نباشید
من احساس می کنم واقعا گرفتار اهمال کاری شدم و نمی تونم به این راحتی ازش خلاص بشم تا الان خیلی پیش اومده که من برنامه بریزم برای آینده ولی خب لحظه اجرای برنامه که میرسه حسش نیست یا اصلا جون تکون خوردن ندارم و اصلا نمیتونم تکون بخورم دنبال یه راه درمانم بدجور
سلام خواستم بپرسم که آیا معنی اهمال کاری که توی عامیانه ما در نظر داریم با معنی اهمال کاری در روانشناسی متفاوته؟ در روانشناسی تعریف اهمال کاری چیه؟
به نظرم کسی که واقعا مبتلا به اهمال کاری باشه حتی همین که بیاد سرچ کنه اهمال کاری یعنی چه رو هم به تاخیر میندازه و این خیلی بده باید یه راهی باشه که طرف بتونه خیلی راحت تر به این اطلاعات دسترسی داشته باشه
من خودم یه سری کتاب برای اهمال کاری و درمانش خوندم و خب باید این توصیه رو بهتون بکنم که صرفا این نباشه که بشینین هی این کتاب و اون کتاب رو بخونین و به چیزی عمل نکنین اهمال کاری یه مشکل بزرگه که حل کردنش واقعا زمان می بره و نیاز به تلاش جدی داره سعی کنید اگه شرایطش رو دارید هر طور که شده با یه متخصص در ارتباط باشید برای حل این مشکل
سلام آیا احمال کاری با تنبلی فرقی داره یا خیر؟