روانشناسی
روانشناسی یادگیری چیست؟
به مطالعه درباره‌ی روانشناسی یادگیری علاقه‌مندید؟ در این مقاله، بعضی از مهم‌ترین مسائل یادگیری شامل رفتارگرایی و شرطی‌شدن کلاسیک و فعال را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید تا بیشتر درباره‌ی روانشناسی یادگیری بیاموزیم.
آنچه در این مقاله میخوانید
تعریف یادگیری در روانشناسی
یادگیری را می‌توان به روش‌های گوناگون تعریف کرد، اما بیشتر روان‌شناسان روی این موضوع توافق دارند که یادگیری عبارت است از تغییری نسبتاً دائمی در رفتار که ناشی از یک تجربه باشد. در نیمه‌ی اول قرن بیستم، مکتبی فکری به‌نام رفتارگرایی بر روانشناسی غالب شد و به دنبال این بود که فرایند یادگیری را شرح دهد. بااین‌حال رفتارگرایی فقط در پی اندازه‌گیری رفتارهای مشهود بود.
۳ نوع یادگیری در روانشناسی
۱. شرطی‌شدن کلاسیک
شرطی‌شدن کلاسیک نوعی فرایند یادگیری است که در آن ارتباطی بین محرکی که قبلاً خنثی بوده و محرکی که طبیعی باعث ایجاد پاسخ می‌شود شکل می‌گیرد. مثلا در آزمایش کلاسیک پاولوف، بوی غذا محرک طبیعی بود که در کنار محرک خنثی قبلی یعنی صدای زنگ قرار گرفته و با آن ارتباط پیدا کرده بود. وقتی این ارتباط بین این دو محرک شکل گرفت، صدای زنگ هم به‌تنهایی می‌توانست سبب ایجاد پاسخ شود. مثلا در صورتی که شناکردن بلند نباشید و احتمال داشته باشد داخل یک استخر بیفتید، سعی می‌کنید از نزدیک‌شدن به استخر خودداری کنید.
۲. شرطی‌شدن فعال
شرطی‌شدن فعال نوعی فرایند یادگیری است که در آن احتمال وقوع یک پاسخ به‌دلیل تقویت (تشویق) و تنبیه افزایش یا کاهش می‌یابد. این موضوع را اولین بار ادوارد ت‍ورن‍دای‍ک و سپس بی. اف. اسکینر مطرح کردند. ایده‌ی اصلی پشت شرطی‌شدن فعال این است که تبعات اقدامات ما سبب ایجاد یک رفتار اختیاری می‌شود.
اسکینر شرح داد که چطور تشویق (تقویت) می‌تواند به افزایش بعضی رفتارها منجر شود و تنبیه سبب کاهش رفتارها شود. او همچنین دریافت که زمان‌بندی نشان‌دادن تشویق بر سرعت یادگیری رفتار و قدرت پاسخ تأثیر دارد. زمان‌بندی و میزان تشویق را برنامه‌های تشویق می‌نامند.
مثلا ممکن است فرزند شما یاد بگیرد تکالیفش را به‌دلیل دریافت تشویق یا جایزه از شما انجام دهد.
در بخشی از کتاب «منحنی خلاقیت»، می‌خوانیم: «نقش اصلی دوپامین در مغزهای ما این است که مشخص کند چه زمانی باید به چیزی نزدیک شویم تا آن را بشناسیم. دوپامین به سیستم حرکتیِ ما پیغام می‌دهد که باید کاری انجام دهیم و تنها آن زمان است که فرایند یادگیری عمیق اتفاق می‌افتد. به‌طور خلاصه، دوپامین انتقال‌دهنده‌ی لذت نیست، انتقال‌دهنده‌ی انگیزه است.»
۳. یادگیری مشاهده‌ای
یادگیری مشاهده‌ای فرایندی است که در آن یادگیری با مشاهده و تقلید از دیگران اتفاق می‌افتد. آلبرت بندورا در نظریه‌ی یادگیری اجتماعی خود پیشنهاد کرد که علاوه‌بر یادگیری از طریق شرطی‌شدن، افراد از طریق مشاهده و تقلید رفتار دیگران هم یاد می‌گیرند.
او در آزمایش کلاسیک عروسک بوبو، نشان داد که افراد کارهای دیگران را بدون مشوق مستقیم هم تقلید می‌کنند. چهار عنصر اصلی برای یادگیری مشاهده‌ای مؤثر ضروری‌اند که عبارت‌اند از:
- توجه‌کردن؛
- مهارت‌های حرکتی؛
- انگیزه؛
- حافظه.
مثلا خواهر یا برادر بزرگ‌تر یک نوجوان به‌خاطر سرعت غیرمجاز جریمه می‌شود. این جریمه عواقب ناخوشایندی مانند پرداخت جریمه و محدودیت او را در پی دارد. این نوجوان به این ترتیب یاد می‌گیرد وقتی شروع به رانندگی کرد، نباید با سرعت زیاد براند.
مقالات پیشنهادی سردبیر
تاریخچه‌ی روانشناسی یادگیری
یکی از اولین متفکرانی که بررسی چگونگی اثر یادگیری بر رفتار را آغاز کرد، روانشناسی به‌نام جان بی. واتسون بود. او در مقاله‌ی اولیه‌ی خود با عنوان «روانشناسی از منظر یک رفتارگرا» که سال ۱۹۱۳ ارائه شد، پیشنهاد کرد که همه‌ی رفتارها نتیجه‌ی فرایند یادگیری هستند. روانشناسی، به باور رفتارگراها، باید بررسی علمی رفتارهای مشهود و قابل‌اندازه‌گیری باشد. یکی از کارهای واتسون آزمایش «آلبرت کوچولو» بود. واتسون در این آزمایش به یک بچه یاد داد از یک موش سفید بترسد.
بیشتر سال‌های اولیه‌ی قرن بیستم، رفتارگرایی مکتب غالب روانشناسی بود. امروزه هنوز هم روش‌های رفتاری اهمیت دارند، اما بخش انتهایی این قرن با ظهور روانشناسی انسان‌گرایانه، روانشناسی زیستی و روانشناسی شناختی همراه بود.
دیگر اشخاص سرشناس در روانشناسی یادگیری این افراد بوده‌اند:
- ادوارد ت‍ورن‍دای‍ک؛
- ایوان پاولوف؛
- بی‌اف اسکینر؛
- آلبرت بندورا.
سخن پایانی درباره روانشناسی یادگیری
روانشناسی یادگیری گستره‌ی وسیعی از تحقیقات را در بر می‌گیرد که در کل با تمرکز بر شرطی‌شدن کلاسیک، شرطی‌شدن فعال و یادگیری مشاهده‌ای انجام شده‌اند. با تکامل بیشتر این رشته، شاهد استدلال‌های مهم بیشتری برای توضیح رفتار انسان خواهیم بود.
در این مقاله به توضیح کامل روانشناسی یادگیری پرداختیم و روش های یادگیری را با هم بررسی کردیم ولی یکی از مباحث مهم یادگیری در روانشناسی مبتنی بر تجربیات افراد است که در سایت Verywellmind میتوانید مطالعه بیشتر داشته باشید.
سانجی گوپتا در کتاب «تیزذهن بمانید»، در این باره می‌گوید: «آزمون‌های شناختی رایانه‌ای روز‌به‌روز بین پزشکان محبوب‌تر می‌شوند و از برخی جنبه‌ها بر آزمون‌های کتبی قدیمی برتری دارند. آزمون‌های رایانه‌ای می‌توانند در ارزیابی تفکر، یادگیری و حافظه دقیق‌تر عمل و همچنین بدون تغییر روش اجرا در آینده تغییرات را ثبت کنند.»
کتاب‌هایی که با خواندنشان اطلاعات مفیدی درباره‌ی روانشناسی یادگیری کسب می‌کنید
مطالعه یکی از روش‌های مفید و اثربخش برای بهبود کیفیت زندگی است، به‌ویژه وقتی کتاب‌های مناسب را برای مطالعه انتخاب کنیم. پیشنهاد می‌کنیم این سه کتاب عالی را که با موضوع یادگیری مرتبط‌اند، در فهرست مطالعه‌ی خود قرار دهید.
خیلی از مشکلات زناشویی و طلاق بخاطر عدم دانش زوجین درباره مشکل است! اگر میخواهید بتوانید مشکلاتتان را با همسرتان به راحتی رفع کنید حتما مقاله کتاب روانشناسی حل مشکلات زناشویی را مطالعه کنید.
 |
 |
 |
منحنی خلاقیت؛ چگونه ایده‌ی درست را در زمان درست پرورش دهیم
|
تیزذهن بمانید: در هر سنی مغزی بهتر بسازید
|
بیش یادگیری
|
