روانشناسی
همه چیز مسیر شغلی و کارراهه
انتخاب مسیر شغلی راهی تضمین شده برای کسب مهارت‌ها، تحصیلات، تجربه و کار در شغلی است که از آن لذت می‌برید. شغل شما نقش بسزایی در تعیین کیفیت زندگی شما دارد و شغل مناسب زندگی شما را رضایت‌بخش‌تر می‌کند.
خوشبختانه انتخاب شغل آسان است و فقط باید مسیر شغلی‌ای را انتخاب کنید که بر رفاه و خوشبختی شما تأثیر مثبتی بگذارد. در این مقاله، بررسی می‌کنیم که مسیر شغلی یا کارراهه چیست و چگونه می‌توانید مسیر شغلی خود را انتخاب کنید.
آنچه در این مقاله میخوانید
مسیر شغلی چیست؟
مسیر شغلی یا کارراهه، راهبرد پیشرفت شغلی یا مجموعه‌ای از مشاغل است که شما را به سمت اهداف شغلی کوتاه‌مدت و بلندمدتتان هدایت می‌کند.
این کارراهه ممکن است مسیری خطی باشد که شامل چندین شغل در یک زمینه مشابه است یا شاید مسیری غیرخطی باشد که در آن دوره‌ای حوزه‌های کاری خود را تغییر می‌دهید تا با کسب مهارت‌ها و تجربه مناسب به اهداف شغلی یا شخصی خود دست یابید.
مسیر شغلی از دیرباز نماد رشد عمودی یا پیشرفت به سمت موقعیت‌های شغلی سطح بالاتر بوده است، اما ممکن است نماد حرکت افقی (هم‌جوار) درون یک یا چند صنعت هم باشد.
کارراهه نشان‌دهنده مسیر شما به سمت شغل مدنظرتان است، زیرا در این راه چندین شغل را در حوزه یک صنعت یا سازمان خاص تجربه خواهید کرد.
انواع مسیرهای شغلی
تخصصی
معمولا مهارت‌هایی که در حین متخصص شدن به آنها نیاز دارید، مهارت‌های خاصی هستند. بنابراین فردی که این مسیر شغلی را دنبال می‌کند، به‌ندرت شغل خود را تغییر می‌دهد یا ممکن است تا زمانی که مهارت‌های لازم برای متخصص شدن را بیاموزد، در همان حوزه کاری به فعالیتش ادامه دهد.
دانش تخصصی
در این مسیر شغلی، ممکن است به یادگیری دانش خاصی نیاز داشته باشید که به کمک آن بتوانید در صنعت خاصی کار کنید، مانند یادگیری یک محصول بر اساس فناوری عرضه‌کننده‌ای خاص.
یعنی ممکن است مجبور شوید با یک شرکت عرضه‌کننده خاص کار کنید و به‌ندرت شغل خود را با هدف بهبود مهارت‌هایتان تغییر دهید.
غیرتخصصی
شما می‌توانید مسیر شغلی غیرتخصصی را انتخاب کنید که شامل آگاهی به اولین اصول حوزه‌های مختلف شغلی است. با انتخاب این کارراهه تبدیل به نیروی کاری پرتقاضا خواهید شد، زیرا می‌توانید برای شخص یا سازمان‌های مختلفی کار کنید.
مقالات پیشنهادی سردبیر
در این مسیر شغلی، می‌توانید چندین بار نقش خود را تغییر دهید تا ابتدا مدیر و سپس مدیر اجرایی خوبی شوید.
خلاقیت و کارآفرینی
بیشتر مردم اغلب نقش‌های خلاقانه را با موفقیت مرتبط می‌دانند، زیرا به نظر می‌رسد که نقش‌های خلاقانه به لحاظ شخصی اقناع‌کننده هستند.
اما رقابت در این حوزه تنگاتنگ است و ممکن است برای موفقیت به مهارت‌های پیشرفته‌ای نیاز داشته باشید. می‌توانید مسیر شغلی خود را در جایگاه کارمند ساده شروع کنید تا مهارت‌های لازم برای تولید محصولات یا ارائه خدمات خود را بیاموزید.
مدیریتی
برای شغل مدیریتی می‌توانید در مقام دستیار مدیر شروع به کار کنید و سپس کار خود را در نقش دستیار اجرایی ادامه دهید تا اینکه ترفیع بگیرید و مدیر دفتر شوید.
تونی فیدل در کتاب «ساختن» می‌گوید: «برای موفقیت لازم نیست مدیر باشید. بسیاری فرض می‌کنند تنها راه رسیدن به پول بیشتر و موقعیت شغلی بهتر مدیریت یک تیم است. هرچند راههای متفاوتی هست که به شما کمک می‌کند همان‌قدر پول دربیاورد، تأثیر برابر بگذارید و در کل راضی‌تر هم باشید. البته اگر می‌خواهید مدیر شوید و عاشق این کارید، حتماً پیگیرش باشید. ولی یادتان نرود لازم نیست تا ابد مدیر باقی بمانید. من آدم‌های زیادی را دیده‌ام که از مدیریت برمی‌گردند و مشارکت‌کنندگان منفرد می‌شوند و بعدتر در کار آینده‌شان دوباره مدیر می‌شوند.»
تبلیغات
در حوزه تبلیغات می‌توانید کار خود را به عنوان هماهنگ‌کننده امور مشتریان در بخش تبلیغات شروع کنید، سپس دستیار اجرایی شوید و پس از آن به مقام مدیر اجرایی پروژه و درنهایت به جایگاه مدیر ارشد اجرایی پروژه برسید.
ارتباطات
در حوزه خرده‌فروشی می‌توانید به عنوان دستیار روابط عمومی کار خود را شروع کنید، سپس به ترتیب به مقام نماینده روابط عمومی، دستیار مدیر روابط عمومی و درنهایت مدیر ارتباطات برسید.
خدمات مشتریان
در بخش خدمات مشتریان، می‌توانید به‌عنوان نماینده خدمات مشتریان کار خود را آغاز کنید، سپس تبدیل به فروشنده داخلی و بعد فروشنده خارجی شوید و پس از آن به جایگاه مدیر فروش ارشد برسید و درنهایت به مقام مدیر فروش منطقه ارتقا پیدا کنید.
ویراست
در صنعت تحریریه، می‌توانید به‌عنوان کمک‌ویراستار شروع به کار کنید، سپس در جایگاه دستیار ویراستار، معاون ویراستار، ویراستار و بعدا سردبیر پذیرفته شوید تا درنهایت به مقام مدیر تحریریه برگزیده شوید.
مهندسی
در زمینه مهندسی، می‌توانید در جایگاه مهندس مبتدی کار خود را شروع کنید، سپس به مقام مهندس ارشد و پس از آن مدیر پروژه برسید و نهایتا به عنوان مهندس مشاور ارتقا پیدا کنید.
مدیریت منابع انسانی
در بخش منابع انسانی می‌توانید به عنوان دستیار منابع انسانی شروع به کار کنید، سپس دستیار حقوق و مزایا شوید و بعد به مقام متخصص حقوق و مزایا ارتقا پیدا کنید. پس از آن دستیار مدیر منابع انسانی می‌شوید و درنهایت به مقام ارشد مدیر منابع انسانی می‌رسید.
خرده‌فروشی
در بخش خرده‌فروشی، به ترتیب باید این مراتب شغلی را طی کنید: کارمند فروش، معاون مدیر، مدیر بخش فروش و مدیر فروشگاه. درنهایت هم به مقام مدیر منطقه برگزیده خواهید شد.
چگونه مسیر شغلی خود را انتخاب کنیم؟
شما می‌توانید به کمک برنامه یا مسیر پیشروی شغلی از اشتباهات عجولانه اجتناب کنید و بدانید چه زمانی باید در جست‌وجوی فرصت‌های جدید باشید یا مهارت‌های تازه‌ای را فرا بگیرید. می‌توانید در هر مرحله از زندگی خود از این روند برای ترسیم مسیر شغلی‌تان استفاده کنید.
خود را ارزیابی کنید
قبل از اینکه دل به دریا بزنید تا بتوانید مسیر شغلی مناسب خود را پیدا کنید، لازم است که خودتان را بشناسید. این خودشناسی شامل شناخت تیپ شخصیتی، ارزش‌ها، باورها، مهارت‌های نرم، استعدادها و علایق شما می‌شود.
وقتی ویژگی‌های خود را کشف کنید، آگاه می‌شوید که کدام مشاغل مناسب شما هستند و کدام مشاغل برای شما مناسب نیستند.
برای شناخت بیشتر خود مجموعه گسترده‌ای از آزمون‌های شغلی و ابزارهای خودارزیابی را به کار ببرید. اگر نمی‌دانید که چگونه خودتان را ارزیابی کنید، بهتر است از متخصص مسیر شغلی یا مشاور شغلی کمک بگیرید.
فهرستی از مشاغلی تهیه کنید که دوست دارید امتحان کنید
احتمالا با توجه به بسیاری از ویژگی‌های شخصیتی که در مرحله اول شناسایی کرده‌اید، ایده‌های زیادی درمورد شغل آینده خود دارید.
همه آنها را در یک فهرست کلی گردآوری کنید تا بتوانید منظم پیش بروید. پس از آن مسیرهای شغلی‌ای را که چندین بار فهرست کرده‌اید، با دقت بررسی کنید و آنها را در صفحه جدیدی پاکنویس کنید. سپس در بخش عنوان بنویسید: «مشاغلی که دوست دارم تجربه کنم.»
در مرحله بعد، در این فهرست مشاغلی را مشخص کنید که به‌نظرتان جالب هستند. ممکن است مشاغلی باشند که کمی درموردشان اطلاعات دارید و می‌خواهید با دقت بیشتری آنها را بررسی کنید.
همچنین می‌توانید مشاغلی را انتخاب کنید که اطلاعات اندکی درموردشان دارید، اما به آنها علاقه‌مندید، زیرا این گزینه‌ها به شما انگیزه می‌دهند تا چیزهای جدیدی یاد بگیرید.
درباره مشاغل موردعلاقه خود تحقیق کنید
وقتی به این مرحله برسید، از اینکه فهرست خود را به تعداد انگشت شماری از مشاغل محدود کرده‌اید، هیجان‌زده خواهید شد.
وقت آن رسیده که درمورد هریک از این مشاغل تحقیق کنید. با جست‌وجو درباره شرح وظایف، دوره‌های آموزشی، پیش‌نیازهای تحصیلی و الزامات دریافت مجوز شغلی شروع کنید.
درمورد فرصت‌های پیشرفتی که در هریک از این مشاغل خواهید داشت، اطلاعات کسب کنید. درنهایت اطلاعات کاری تأییدشده از سوی دولت را درباره درآمدهای بالقوه و دورنمای شغلی هریک از مشاغل جست‌وجو کنید.
فهرستی از برگزیده‌ها تهیه کنید
وقتی همه اطلاعاتی را که درباره مشاغل پیدا کرده‌اید گردآوری کردید، می‌توانید فهرست خود را گلچین کنید. این فرایند شامل حذف‌کردن مشاغل است. از مشاغلی شروع کنید که دیگر تمایلی به پیگیری آنها ندارید.
می‌توانید چهار یا پنج شغلی را انتخاب کنید که واقعاً موردعلاقه شما هستند و آنها را در فهرستی با عنوان برگزیده‌ها بنویسید.
طی فرایند حذف، تمام مشاغلی را که با معیارهای شما مطابقت ندارند خط بزنید و مشاغلی را که دورنمای شغلی جالبی ندارند، از فهرست خود حذف کنید. حواستان باشد که اگر پیش‌نیازهای تحصیلی یا سایر الزامات مربوط به مشاغلی را نمی‌توانید یا نمی‌خواهید به دست آورید، آن مشاغل را هم از فهرست خود خط بزنید.
مصاحبه‌های اطلاعاتی انجام دهید
اکنون که فقط چند شغل در فهرست شما باقی مانده است، این مرحله آسان‌تر پیش خواهد رفت. برای شروع می‌توانید با جزئیات بیشتری بررسی کنید و بفهمید که کار در مشاغل ثبت‌شده در فهرستتان چه احساسی دارد.
به دنبال افرادی باشید که مدتی در آن مشاغل کار کرده‌اند و می‌توانند اطلاعات معتبری را در اختیار شما بگذارند.
آنها جزئیات دست اولی درمورد تجربیات خود در مشاغل یادشده برای شما تعریف می‌کنند و سپس می‌توانید خودتان قضاوت کنید که آیا آن مشاغل ارزش دنبال کردن را دارند یا خیر. بهتر است در شبکه‌های اجتماعی و حرفه‌ای خود به دنبال چنین افرادی بگردید.
شغل موردعلاقه خود را انتخاب کنید
پس از انجام تحقیقات مفصل، درنهایت آماده‌اید شغلی را انتخاب کنید که متناسب با مهارت‌ها و ویژگی‌های خودتان باشد. شغلی را انتخاب کنید که به بهترین شکل رضایتمندی شغلی دلخواه شما را برآورده کند.
جسورانه انتخاب کنید، زیرا هرگاه احساس نیاز کردید، می‌توانید شغل خود را عوض کنید. حتی ممکن است چند بار در طول زندگی‌تان شغل خود را تغییر دهید.
اهداف خود را مشخص کنید
پس از آنکه از دید خودتان مناسب‌ترین مسیر شغلی را برای خود انتخاب کردید، وقت آن است که شغلتان را با اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت خود هم‌راستا کنید. به این ترتیب متوجه خواهید شد که چگونه و چه زمانی می‌توانید در این حوزه کاری استخدام شوید.
می‌توانید اهداف کوتاه‌مدت خود را در بازه زمانی شش ماه تا سه سال و اهداف بلندمدت را در بازه زمانی سه تا پنج سال هدف‌گذاری کنید. تحقیق درمورد پیش‌نیازهای تحصیلی و سایر الزامات شغلی مشاغل به اهداف شما جهت می‌دهد.
مثلا ممکن است هدفتان این باشد که پس از پایان تحصیلات و دوره‌های آموزشی، در راستای تحقق اهداف کوتاه‌مدتتان در برنامه‌های کارآموزی شغل دلخواهتان ثبت‌نام کنید.
برنامه عملیاتی کارراهه خود را بنویسید
برنامه عملیاتی کارراهه یا مسیر شغلی سندی مکتوب است که در آن مشخص می‌کنید برای دستیابی به اهداف خود باید چه کارهایی انجام دهید. در واقع نقشه راهی است که شما را به مقصد می‌رساند.
تمام اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را در این برنامه بنویسید و مراحلی را که باید برای دستیابی به این اهداف طی کنید، مشخص کنید. موانع احتمالی و چگونگی غلبه بر آنها را نیز در این برنامه یادداشت کنید.
سخن پایانی
مسیر شغلی شما نقشی اساسی در کیفیت زندگی و رضایت شما از آن ایفا می‌کند. این مسیر نه‌تنها زمینه لازم برای ارتقای مهارت‌ها و تجربه‌هایتان را فراهم می‌کند، بلکه لذت و جذابیت کار را نیز به ارمغان می‌آورد. انتخاب شغل مناسب تأثیر چشمگیری بر کیفیت زندگی و احساس خوشبختی شما دارد.
به همین دلیل انتخاب مسیری که منجر به رشد و سعادتتان شود، اهمیت زیادی دارد. امید است که این مقاله اطلاعات لازم برای این تجربه را در اختیار شما قرار داده باشد. پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را با خانواده و دوستان خود به اشتراک بگذارید تا آنها هم از آن بهره‌مند شوند. برای مطالعه بیشتر کلیک کنید
مطالعه نیز یکی از روشهای مفید و اثربخش برای افزایش آگاهی و بهبود کیفیت زندگی است، به‌ویژه وقتی کتاب‌های مناسب را برای مطالعه انتخاب کنیم. پیشنهاد می‌کنیم این سه کتاب عالی را که با موضوع مسیر شغلی و هدف‌گذاری مرتبط‌اند، در فهرست مطالعه خود قرار دهید.
 |
 |
 |
اسب سیاه |
راهنمای مدیریت احساسات در محیط‌های کاری |
ساختن؛ راهنمایی نامعمول برای ساختن چیزهایی که ارزش ساخته شدن دارند |
