فرزانگی در عصر تفرقه

جملات مهم از کتاب

• خطرناک‌ترین احساسْ نداشتنِ احساس است.
• ما سرگشته هستیم اما سرگشتگی، خود به شکلی از زندگی تبدیل شده است.
• خوش‌بینیِ بیش از حد منجر به ایجاد خودبزرگ‌بینی و جهالت، و توهم پیشرفتِ همیشگی شد.
• یک انسان، هر که باشد، بی‌حدومرز است و جمعیتِ کثیری را در خود دارد.
• برخلافِ انتظار، ساده‌ترین واژگان، سخت‌تر تعریف می‌شوند.
• «هیچ عذابی بالاتر از این نیست که داستانی ناگفته را در سینه نگاه داری.»
• «وقتی این چیزها همگی پایان گرفت، دوست دارم در جهانی متفاوت زندگی کنم که در آن صدایم شنیده می‌شود.»
• جهانی که ما امروز در آن زندگی می‌کنیم، جهانی است که احساسِ آسیب‌پذیری را در ما تشدید می‌کند. گویی هیچ کنترلی روی هیچ چیزِ این جهان نداریم.
• مردم بارها و بارها ناامید شده‌اند. اگر پیشرفتی هم رخ داده، مردم احساس کرده‌اند تماشاگر هستند، نه ذینفع.
• احساسِ شنیده‌نشدن در صورتی که تداوم بیابد و به امری عادی تبدیل شود، به تدریج گوش‌ها و بعد قلب‌های‌مان را می‌بندد.
• داستان‌ها ما را به هم نزدیک می‌کنند و داستان‌های ناگفته ما را از هم دور می‌سازند. ما از داستان‌ها ساخته شده‌ایم.
• ما در عصری زندگی می‌کنیم که اطلاعات بیش از حد است، دانش کمتر و خِرَد از آن هم کمتر است.
• عصرِ ما عصرِ اضطرابِ مسری است. اضطراب و دلواپسی عمیق و فزاینده در مورد وضعیت جهان و جایگاهی که ما در آن داریم، یا ترس از اینکه جایگاهی در آن نداشته باشیم.
• عیبی ندارد اگر حال‌مان خوب نباشد. حقیقت این است که اگر گاهی غرقِ بلاتکلیفی و نگرانی و خستگی و التهاب نشوید، شاید واقعاً نمی‌دانید در دنیا چه خبر است.
• «فرد، خودشیفتگیِ خود را ازطریق تعلق جمعی ارضا می‌کند. او وقتی به گروه تعلق ندارد هیچ نیست اما زمانی که عضوی از فوق‌العاده‌ترین گروه روی کرهٔ زمین است، فردِ مهمی محسوب می‌شود.»
• ما موجوداتی اجتماعی هستیم. وقتی نگرانیِ شخصِ دیگری را می‌بینیم، خودمان هم نگران می‌شویم. همچنین اگر کسی در اطراف‌مان وحشت کند، ما هم وحشت می‌کنیم.
• زمانی که متقاعد شویم هیچ‌کس ـ خصوصاً آنان که در جایگاه قدرت قرار دارند ـ به اعتراضات و تقاضاهای ما گوش نمی‌کنند، کمتر مایل به گوش‌دادن به دیگران خواهیم بود، خصوصاً کسانی که دیدگاه‌شان با ما تفاوت دارند.
• هرچه انسان‌ها با سلیقه‌های متفاوت کمتر با هم در ارتباط باشند، درکِ ما از زندگی جمعی انسانی کمتر خواهد بود و فضاهای مشترک‌مان برابری‌خواهی و دگرپذیری کمتری خواهد داشت. در این وضعیت عوام‌فریبان راضی‌تر هستند.

از متن کتاب فرزانگی در عصر تفرقه

در جهانی که هر روز در حال تغییر است و هیچ چیز قابل پیش‌بینی نیست، باور دارم نداشتنِ احساس خوب، کاملاً طبیعی ا‌ست. عیبی ندارد اگر حال‌مان خوب نباشد. حقیقت این است که اگر گاهی غرقِ بلاتکلیفی و نگرانی و خستگی و التهاب نشوید، شاید واقعاً نمی‌دانید در دنیا چه خبر است. ما دلایلی حقیقی برای دلسرد‌شدن داریم. زمانی که هیچ چیز دیگر به‌ نظرمان استوار و مستحکم نمی‌رسد، ضروری ا‌ست ماهیت متنوع و متغیرِ احساساتِ خود را تصدیق کنیم، اما تصدیقِ جنبه‌ی تیره‌ی احساسات تنها شروعِ راه است. نباید کار را همان‌جا خاتمه دهیم.

پس اگر چالشِ اول‌مان این باشد که به خود اجازه دهیم هرگونه آشفتگی ذهنی را صادقانه و بی‌پرده تجربه کنیم، و احساسات منفی را در زندگی خود به رسمیت بشناسیم، مرحله‌ی بعدی تصمیم‌گیری در این مورد است که با این شناخت چه کنیم و چطور آن‌ را به چیزی سازنده و سلامت‎بخش تبدیل کنیم؟ .
کتابِ کم‌حجمِ برترِ سالِ 2020 از الیف شافاک نویسنده‌ی منتخبِ جایزه‌ی بوکر .

🔹درباره‌ی کتاب

عصرِ ما، عصرِ اضطراب است. یک اضطراب همگانی واگیردار که مثل ویروس در همه‌ی دنیا پخش شده است. رویدادهایِ اطراف‌مان، بی‌عدالتی‌ها، دردها و بحران‌ها مثل هوایی هستند که باید تنفسش کنیم. حالا در این وضعیت بغرنج، چگونه می‌توانیم چراغ امید و اعتماد را روشن نگه داریم؟ چگونه می‌توانیم در این عصرِ تفرقه، عاقل بمانیم؟ الیف شافاک، در این نطقِ قدرتمند و تعالی‌بخش در بابِ خوش‌بینیِ آگاهانه، با کمک‌گرفتن از خاطراتِ خود و قدرتِی که در قصه‌ها می‌یابد، ما را به هم نزدیک می‌کند. او مثل کسی که در یک شب سرد زمستانی آتشی روشن کرده و دیگران را به نشستن دور آن دعوت می‌کند، کتابی نوشته که با خواندن آن درمی‌یابیم ایمان و آینده‌‌ی بهتر در گرو چیزهایی است که نباید آن‌ها را فراموش کنیم؛ چیزهایی مثل خردمندی، تفکر، مهربانی و باهم‎بودن.