دسته‌بندی نشده
چگونه با روابط خانوادگی دشوار و سمی کنار بیاییم؟ (راهنمای عملی و گام به گام)
آنچه در این مقاله میخوانید
روابط خانوادگی ناکارآمد یا سمی چیست؟
مادر، پدر، خواهر و برادر—نزدیک‌ترین اعضای خانواده شما می‌توانند یک سیستم حمایت اجتماعی مادام‌العمر را تشکیل دهند. آن‌ها می‌توانند موفقیت‌های شما را جشن بگیرند و در روزهای سخت به شما آرامش دهند. با این حال، بروز اختلاف نظر و سوءتفاهم اجتناب‌ناپذیر است. درگیری‌های جزئی بین اعضای خانواده طبیعی است و معمولاً خود به خود یا با گفتگوی سازنده حل می‌شود. اما برخی درگیری‌ها می‌توانند بسیار جدی‌تر باشند. در مواردی که کینه و الگوهای سمی شکل می‌گیرد، تعاملات خانوادگی می‌تواند به منبع دائمی ناامیدی تبدیل شده و روابط را از هم بپاشد.
روابط خانوادگی دشوار می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. ممکن است پدری بیش از حد انتقادگر داشته باشید که باعث اضطراب شما می‌شود. شاید حسادت یک خواهر یا برادر، منبع دائمی تنش در دورهمی‌های خانوادگی باشد. یا شاید معتقد باشید که رفتار کنترل‌گرانه یکی از اعضای جدید خانواده همسرتان منجر به دراماهای غیرضروری می‌شود.
این روابط آشفته خانوادگی می‌توانند تأثیرات طولانی‌مدتی بر سلامت و تندرستی شما داشته باشند. ممکن است شما:
- شروع به سرزنش خود برای این روابط ضعیف کنید.
- ترس و اضطراب پیرامون رویدادهای خانوادگی یا تعطیلات را تجربه کنید.
- برای ارتباط با سایر اعضای خانواده تردید داشته باشید.
- از کمبود حمایت عاطفی یا مالی در دوران سخت رنج ببرید.
- به دلیل استرس این تعاملات، دچار مشکلات خواب یا تمرکز شوید.
تحقیقات حتی نشان می‌دهد که روابط ضعیف با والدین، خواهر و برادر یا همسر می‌تواند به علائم افسردگی در میانسالی کمک کند. قرار گرفتن در معرض درگیری‌های خانگی نیز می‌تواند تأثیر بلندمدتی بر سلامت کودک داشته باشد. یک مطالعه طولی نشان داد که مشاجرات و خشونت خانگی می‌تواند خطر ابتلای کودک به مشکلات سلامت روانی و جسمی را در آینده افزایش دهد.
برای به حداقل رساندن این عواقب، می‌توانید یاد بگیرید که دلایل تنش خانوادگی را شناسایی کرده و برای ایجاد تعاملات مسالمت‌آمیز گام بردارید. اگرچه ممکن است در نهایت به این نتیجه برسید که قطع رابطه بهترین گزینه برای سلامت و خوشبختی شماست، اما رویکردهایی وجود دارد که می‌تواند به ترمیم پیوندهای خانوادگی و بهبود روابط شما با نزدیک‌ترین افراد زندگی‌تان کمک کند.
دلایل رایج اختلافات خانوادگی
قبل از اینکه یاد بگیرید چگونه با اعضای خانواده دشوار رفتار کنید، بهتر است بررسی کنید که چرا این روابط از ابتدا متزلزل شده‌اند. این دلایل رایج اختلافات خانوادگی و راه‌های عبور از آن‌ها را در نظر بگیرید:
مشکلات مالی خانواده
اعضای خانواده معمولاً درجاتی از هم‌پوشانی مالی دارند. خواهر و برادرها ممکن است بر سر ارث با هم مشاجره کنند. والدین ممکن است نظرات قوی در مورد نحوه مدیریت پول فرزندانشان داشته باشند. یا فرزندان بزرگسال ممکن است احساس کنند باید امور مالی والدین سالخورده خود را کنترل کنند.
وقتی نوبت به رویدادهای بزرگ خانوادگی مانند عروسی یا مهمانی‌های تعطیلات می‌رسد، اختلافات مالی اغلب به اوج خود می‌رسد. با این حال، راه‌هایی برای مدیریت مشکلات مرتبط با پول در خانواده شما وجود دارد.
- همه چیز را مکتوب کنید. به عنوان مثال، اگر انتظار دارید یکی از اعضای خانواده وامی را که به او داده‌اید بازپرداخت کند، یک توافق‌نامه کتبی بین خودتان تنظیم کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا از بحث و جدل یا حتی اختلافات حقوقی جلوگیری کنید.
- مرزها را تعیین کنید. اگر یکی از اعضای خانواده شما را برای وام دادن یا دادن پول تحت فشار قرار می‌دهد یا می‌خواهد امور مالی شما را دیکته کند، مهم است که نوع رفتاری را که تحمل نخواهید کرد، مشخص کنید. شفاف باشید تا عضو خانواده‌تان بداند چه زمانی از خط قرمز عبور کرده است.
- بدانید چه زمانی شفاف باشید. شما مجبور نیستید تمام جزئیات مالی خود را با کسی به اشتراک بگذارید. اما در مواردی که تصمیمات شما ممکن است بر اعضای خانواده‌تان تأثیر بگذارد، بهتر است شفاف عمل کنید. به عنوان مثال، ممکن است بخواهید با فرزندان خود در مورد جزئیات ارث صحبت کنید تا از درگیری در آینده جلوگیری کنید، یا به خواهر و برادرهای خود اطلاع دهید که چرا نمی‌توانید در یک هزینه مشترک مشارکت کنید.
مسئولیت‌های مراقبتی
تحقیقات سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که حدود ۱۹ درصد از آمریکایی‌ها به عنوان مراقب خانوادگی بدون دستمزد فعالیت می‌کنند. استرس‌ها و مسئولیت‌های مراقب بودن می‌تواند فشار سنگینی بر روابط خانوادگی وارد کند.
مطالعات نشان می‌دهد که وقتی یکی از والدین به سطحی از مراقبت نیاز پیدا می‌کند، تنش بین خواهر و برادرها افزایش می‌یابد. شاید شما معتقدید که خواهر یا برادرتان وضعیت سلامت والدین را انکار می‌کند و باید فعال‌تر باشد. یا شاید شما و خواهر و برادرتان در مورد اینکه آیا یک مرکز سالمندان انتخاب مسکن مناسبی برای والدینتان است یا نه، اختلاف نظر دارید.
درگیری بر سر مراقبت به روابط خواهر و برادری محدود نمی‌شود. ممکن است با والدین یا همسر خود بر سر نحوه تربیت فرزندانتان مشاجره کنید.
وقتی شما و یکی دیگر از اعضای خانواده بر سر مراقبت اختلاف نظر دارید، این نکات را امتحان کنید:
- در مورد سطح حمایتی که به عنوان یک مراقب نیاز دارید، صریح باشید. اگر احساسات خود را پنهان کنید، کینه می‌تواند رشد کرده و تنش‌ها را افزایش دهد.
- به دنبال مصالحه باشید و محدودیت‌های دیگران را بپذیرید. اگر خواهر یا برادر شما نمی‌تواند به صورت فیزیکی در مراقبت کمک کند، شاید بتواند کمک مالی ارائه دهد. به یاد داشته باشید که وقتی خواهر یا برادرتان مسئولیت‌هایی را بر عهده می‌گیرد، قدردانی خود را نشان دهید.
- اگر شخص دیگری کاملاً ناتوان یا بی‌میل به کمک در مراقبت از والدین است، سعی کنید به دنبال حمایت خارج از خانواده خود باشید.
ورود اعضای جدید به خانواده
با گسترش خانواده شما، پتانسیل درگیری‌های جدید نیز افزایش می‌یابد. در یک مطالعه در مورد قطع رابطه بین مادران و فرزندان بزرگسال، بیش از ۷۰ درصد از مادران گفتند که سایر اعضای خانواده باعث این شکاف شده‌اند. مادران اغلب شریک یا همسر فرزند را به عنوان مشکل معرفی می‌کردند.
البته این درگیری‌ها به مادران و فرزندان محدود نمی‌شود. ممکن است شما و برادر همسرتان رابطه پرتنشی داشته باشید. یا شاید پدر همسرتان همیشه از شما انتظارات زیادی دارد. برای کنار آمدن بهتر با خانواده همسر:
- انتظار تفاوت‌ها را داشته باشید. خانواده‌های مختلف، انتظارات، مرزها و روش‌های متفاوتی برای انجام کارها دارند. آیا عروس خود را فردی بی‌ملاحظه یا حتی بی‌ادب می‌دانید؟ شاید او از خانواده‌ای آمده که زبان صریح را تشویق می‌کند یا شوخی‌های تند را تحمل می‌کند.
- بر مثبت‌ترین ویژگی‌های آن‌ها تمرکز کنید. خانواده همسر شما بخشی از خانواده شما هستند زیرا شخص دیگری در خانواده شما خوبی را در آن‌ها دیده است. اگر برای نادیده گرفتن عیب‌هایشان مشکل دارید، سعی کنید لیستی از نقاط قوت آن‌ها تهیه کنید.
- علایق مشترک پیدا کنید. اگرچه همیشه آسان نیست، اما اگر به اندازه کافی جستجو کنید، معمولاً می‌توانید علایق مشترکی پیدا کنید. در مورد سرگرمی‌ها، علایق و تجربیات گذشته خانواده همسرتان بپرسید تا چیزی قابل ارتباط پیدا کنید.
تفاوت‌های سیاسی و مذهبی
شباهت‌های مذهبی و سیاسی می‌تواند بر استحکام پیوندهای خانوادگی تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، مطالعات نشان می‌دهد وقتی مادران دین مشابهی با فرزندان بزرگسال خود دارند، تمایل به تجربه روابط با کیفیت‌تری دارند.
از سوی دیگر، وقتی اعضای خانواده دیدگاه‌های یکسانی در مورد دین یا سیاست ندارند، می‌تواند باعث بحث‌های داغ شود. شاید خواهر یا برادر شما با دعای دسته‌جمعی قبل از غذا مخالف باشد. یا شاید وقتی دیدگاه‌های سیاسی خود را بیان می‌کنید، توهین و کنایه می‌شنوید. در اینجا نحوه برخورد با اعضای خانواده دشواری که دیدگاه‌های متفاوتی دارند، آمده است:
- گفتگوهای مفید را شناسایی کنید. وقتی بحثی شروع می‌شود، از خود بپرسید که از این تعامل چه انتظاری دارید. آیا انتظار دارید نظر عضو خانواده‌تان را کاملاً تغییر دهید؟ یا سعی دارید به درکی از باورهای او برسید؟ آیا اصلاً ممکن است هر یک از شما از موضع خود کوتاه بیایید؟ حتی اگر هرگز در مورد چیزی به توافق نرسید، اگر هر دو مایل به گشودگی و احترام به دیدگاه‌های یکدیگر باشید، باز هم می‌توانید گفتگو را به جلو ببرید.
- از تعمیم‌های کلی بپرهیزید. جملاتی مانند «همه چپ‌گراها شیطان هستند» یا «همه راست‌گراها احمق هستند» می‌تواند به سرعت بحث‌ها را تشدید کرده و افراد را در مواضع خود سرسخت‌تر کند.
- سعی کنید عنصر انسانی را در ارزش‌های طرف مقابل ببینید. بسیاری از باورهای سیاسی توسط یک نگرانی اساسی برای جامعه، مانند ثبات اقتصادی یا زیست‌محیطی، شکل گرفته‌اند. با درک این موضوع، دیدگاه‌های طرف مقابل ممکن است آنقدرها هم با دیدگاه‌های شما متفاوت به نظر نرسد.
- بدانید چه زمانی از بحث‌های داغ خارج شوید. وقتی احساسات بیش از حد داغ می‌شود، با احترام اما قاطعانه از گفتگو خارج شوید. می‌توانید بگویید: «مطمئن نیستم این بحث سازنده باشد. بیایید همین‌جا تمامش کنیم.» تمایل به زدن «حرف آخر» را کنترل کنید.
- مراقب شوخی‌های خود باشید. شوخ‌طبعی اغلب می‌تواند به کاهش تنش در یک بحث کمک کند. با این حال، از شوخی‌های تهاجمی که باورها یا ارزش‌های طرف مقابل را هدف قرار می‌دهد، خودداری کنید.
مسائل حل‌نشده خانوادگی
اتفاقاتی که در گذشته رخ داده‌اند می‌توانند تأثیر ماندگاری بر روابط خانوادگی داشته باشند. آیا شما و پسرتان در دوران نوجوانی‌اش یک مشاجره انفجاری داشتید؟ اگر موضوع حل‌نشده باقی مانده باشد، او ممکن است همچنان از شما کینه به دل داشته باشد یا به شما بی‌اعتماد باشد. آیا به نظر می‌رسید والدینتان شما را به برادرانتان ترجیح می‌دادند؟ حسادت می‌تواند به یک منبع تنش پنهان برای خواهر و برادرانتان تبدیل شود.
مسائل حل‌نشده اغلب در طول رویدادهای مهم یا زمان‌های تغییر در خانواده دوباره ظاهر می‌شوند. به عنوان مثال، ناامنی‌ها در مورد تبعیض والدین ممکن است با شروع مراقبت شما و خواهر و برادرهایتان از والدین سالخورده، دوباره پدیدار شوند.
- اگر شما کسی هستید که یک مسئله را در دل نگه داشته‌اید، صحبت کنید. طرف مقابل را به یک گفتگوی خصوصی دعوت کنید، جایی که می‌توانید موضوع را مطرح کرده و دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید. اگر طرف مقابل برای سهم خود در مشکل عذرخواهی کرد، آماده بخشش باشید.
- اگر یکی از اعضای خانواده کینه به دل دارد، همدلی کنید. سعی کنید درک کنید که او چگونه وقایع را درک کرده و چگونه گذشته همچنان بر او تأثیر می‌گذارد. اگر در گذشته به او آسیبی رسانده‌اید، عذرخواهی کنید و بپرسید چگونه می‌توانید آسیب وارده به رابطه را جبران کنید.
- اگر هیچ‌کدام مقصر نیستید، باز هم تأیید گذشته و تأثیرات بزرگ شدن در یک خانواده ناکارآمد می‌تواند مفید باشد. به یاد داشته باشید که هیچ خانواده‌ای کامل نیست و وقایع گذشته بر برداشت‌های امروزی تأثیر می‌گذارند. بر روی گام‌هایی تمرکز کنید که می‌توانید در حال حاضر برای حل تعارض بردارید.
نکاتی برای تعامل با اعضای خانواده دشوار
با وجود تمام تلاش‌ها و نیت‌های خوب شما، گاهی اوقات متوجه می‌شوید که به سادگی نمی‌توانید با یکی از اعضای خانواده کنار بیایید. شاید کسی همچنان از شما کینه به دل دارد یا از تغییر رفتارش امتناع می‌کند.
برنامه کلی شما ممکن است اجتناب از اعضای خانواده دشوار باشد. با این حال، این استراتژی اغلب با عروسی‌ها، مراسم ترحیم و سایر دورهمی‌های خانوادگی خنثی می‌شود. در اینجا چند گزینه جایگزین وجود دارد:
استرس خود را مدیریت کنید
قبل و بعد از تعامل با یک عضو خانواده دشوار، کاهش استرس را در اولویت قرار دهید. تکنیک‌های مؤثر مدیریت استرس می‌تواند از مدیتیشن گرفته تا پیاده‌روی، نوشتن افکار یا گپ زدن رو در رو با یک دوست صمیمی متغیر باشد.
مرزها را تعیین و حفظ کنید
مرزهای قوی و شفاف می‌تواند شما را از تعاملات خانواده سمی محافظت کند. تصور کنید شما و همسرتان قرار است به دیدار خانواده همسری بروید که بیش از حد مداخله‌گر هستند. با همسرتان صحبت کنید و برای مدت زمان بازدید محدودیت تعیین کنید. همچنین می‌توانید برای موضوعات گفتگو مرز تعیین کنید.
هوش هیجانی (EQ) خود را بسازید
با تقویت هوش هیجانی، می‌توانید توانایی خود را در درک، مدیریت و بیان احساسات بهبود بخشید. این می‌تواند نه تنها بر روابط خانوادگی شما، بلکه بر سلامت روان کلی شما تأثیر مثبت بگذارد.
تمرکز خود را تغییر دهید
مایل باشید که نقاط قوت و همچنین نقص‌های عضو خانواده خود را بپذیرید. شاید خواهر یا برادر شما اهل تقابل و پرتوقع باشد، اما حداقل همیشه مایل به کمک مالی در رویدادهای خانوادگی است.
همدلی را تمرین کنید
بپذیرید که یک عضو خانواده دشوار ممکن است خودش شرایط سختی را پشت سر بگذارد. از ناامنی‌های شخصی گرفته تا اعتیاد به مواد مخدر یا بیماری روانی، عوامل زمینه‌ای خاصی می‌توانند رفتار عضو خانواده شما را تقویت کنند.
از مهارت‌های حل تعارض استفاده کنید
مهارت‌های حل تعارض هر زمان که با درامای خانوادگی سر و کار دارید، می‌توانند مفید باشند. این مهارت‌ها شامل مدیریت استرس در لحظه، آگاهی از احساسات خود و طرف مقابل، و اولویت دادن به حل و فصل به جای برنده شدن در بحث است.
انتظارات را محدود کرده و پذیرش را تمرین کنید
با این واقعیت کنار بیایید که برخی افراد دیدگاه‌ها یا اولویت‌هایی دارند که ممکن است هرگز با شما مطابقت نداشته باشد. سعی کنید رابطه را برای آنچه که هست گرامی بدارید، یا بر روابط دیگری که برایتان شادی به ارمغان می‌آورد تمرکز کنید.
چه زمانی باید با اعضای خانواده قطع رابطه کرد؟
یک رابطه خانوادگی ناکارآمد در چه نقطه‌ای دیگر ارزش نجات دادن ندارد؟ این ممکن است به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد.
- پتانسیل تغییر چقدر است؟ طرف مقابل باید مایل به پذیرش مشکل و تلاش برای تغییر باشد. برخی افراد نمی‌خواهند تغییر کنند و شما نمی‌توانید رفتار آن‌ها را کنترل کنید.
- شدت درگیری چقدر است؟ در موارد سوءاستفاده، معمولاً توصیه می‌شود که با عضو خانواده قطع رابطه کنید. به یاد داشته باشید که سوءاستفاده لزوماً نباید فیزیکی باشد. افرادی که شما را در معرض سوءاستفاده کلامی، عاطفی یا روانی قرار می‌دهند نیز می‌توانند به حس تندرستی شما آسیب برسانند.
کنار آمدن با اندوه پایان یک رابطه
قطع رابطه با خانواده به معنای پایان دادن به تماس با عضو دشوار خانواده است که همیشه آسان نیست. ممکن است بارها تصمیم خود را زیر سوال ببرید یا برای پذیرش اینکه رابطه غیرقابل نجات است، مشکل داشته باشید.
به جای سرکوب احساسات خود، آن‌ها را شناسایی و تأیید کنید. طبیعی است که هر چیزی از خشم و غم تا گناه را پس از پایان یک رابطه تجربه کنید. با دوستان و سایر اعضای خانواده در مورد وضعیت صحبت کنید و سرگرمی‌ها و سلامت خود را حفظ کنید.
حرکت رو به جلو
با گذشت زمان، رفتارها و شرایط افراد می‌تواند تغییر کند. بنابراین، بدانید که قطع رابطه لزوماً نباید دائمی باشد. اگر شواهدی مبنی بر اینکه عضو خانواده شما واقعاً مایل به جبران است مشاهده کردید، ممکن است شانسی برای آشتی وجود داشته باشد.
جمع‌بندی و معرفی کتاب
مدیریت روابط خانوادگی دشوار سفری پیچیده اما ضروری برای حفظ سلامت روان است. با شناخت ریشه‌های اختلاف، تعیین مرزهای سالم، تقویت هوش هیجانی و تمرین همدلی، می‌توانید کنترل بیشتری بر تعاملات خود داشته باشید و از خود در برابر الگوهای سمی محافظت کنید. به یاد داشته باشید که گاهی، برداشتن یک گام به عقب یا حتی قطع کامل رابطه، شجاعانه‌ترین و سالم‌ترین انتخاب برای شماست.
اکنون که با چارچوب‌های اصلی مدیریت روابط خانوادگی دشوار آشنا شدید، بهترین گام بعدی، عمیق‌تر شدن در این حوزه با مطالعه منابع تخصصی است. در ادامه، سه کتاب برتر و کاربردی در این زمینه را برای شما گلچین کرده‌ایم تا مسیر بهبود روابط و دستیابی به آرامش را با قدرت بیشتری طی کنید.
