افسانه‌ی عادی‌بودن

کتابی که همه‌چیز را در حوزه‌ی سلامت روان تغییر می‌دهد.

به این باور رسیده‌ام که در پس کلِ مرض‌های مزمن واگیردار که امروزه ما را زیر ضرب خود گرفته، خواه فیزیکی باشد خواه روانی، چیزی در خودِ فرهنگ ما وجود دارد که به انحراف رفته است. چیزی که باعث ایجاد دردهای ناخوشایندی است که ازشان رنج می‌بریم و از آن مهم‌تر در ایدئولوژی‌مان نقاط کوری وجود دارد که نمی‌گذارد این وضع خطرناک را به‌وضوح ببینیم، چه برسد به این‌که بخواهیم کاری برایش بکنیم. این نقاط کور، که در فرهنگ ما شایع است و در حرفه‌ی خود من تا حد فاجعه‌باری فراگیر، نمی‌گذارد از ارتباط‌هایی که سلامت ما را به زندگی‌های عاطفی ـ اجتماعی‌مان متصل می‌کند آگاه شویم.

جور دیگری هم می‌شود گفت: بیماری‌های مزمن ـ خواه فیزیکی خواه روانی ـ تا حد زیادی عملکرد یا خصوصیت اوضاع زندگی است. آن‌ها سهو یا اشتباه این فضا نیستند. درواقع، پیامد زندگی ما هستند، نه انحرافی مرموزانه که سر ما ریخته است.

ـ از متن کتاب ـ

کتابِ افسانه‌ی عادی بودن بررسی نو و خلاقانه‌‌ی علت انواع بیماری جسمی و روانی ماست. کتابی که سویه‌ی انتقادی خود را به سمت اجتماع می‌گیرد و آن را بانی انواع مشکلات روان‌تنی انسان‌ها می‌‌داند و راه‌های بسیار کارگشایی برای حرکت به سمت سلامت عمومی و درمان پیشنهاد می‌دهد.

این کتاب در نوع خود انقلابی است در زمینه‌ی بررسی بیماری‌ها. گبور مَته با چهار دهه تجربه‌ در مقام روانپزشکِ بالینی متوجه شده که فهم ما از واژه‌ی «عادی/نُرمال» اشتباه است. ما برای این فهم معمولاً نقش تروما و استرسی را که بر فرد وارد می‌شود ندید می‌گیریم؛ حتی گاهی فشارهای زندگی مُدرن را هم نمی‌بینیم. از نظر مته سیستم پزشکی غربی علیرغم تمام پیشرفت‌ها و تخصص‌های که به آن نائل شده، همچنان نمی‌تواند فرد را به عنوان یک «کُل» بررسی کند و در موارد بسیاری تأثیر استرس‌های زندگی روزمره بر بدن را ندید می‌گیرد که باعث تضعیف سیستم ایمنی و بر هم خوردن تعادل عاطفی می‌شود. در افسانه‌ی عادی بودن مته از اسطوره‌های عمومی می‌گوید که ما را بیمار جلوه می‌دهند و سعی می‌کند ارتباطی بین سلامتی افراد و منطقی بودن کلیت جامعه برقرار کند. در نهایت از این گذر به راهنمای همدلانه‌ای برای سلامت و درمان می‌رسد. مَته پوشش دانش عادی و حکمتِ پذیرفته‌شده‌ی عمومی را کنار می‌زند تا قلاب باورهای نادرستی را باز کند که منجر شده وضع موجود سر جایش باقی بماند. بحث‌های علمی در این کتاب نیز مانند دیگر کتاب‌های مَته از دلِ داستان‌های واقعی آدم‌هایی بیان می‌شود که سِیرشان در بیماری و سلامت را با او در میان گذاشته‌اند.